Trồng Xoài Úc - Khẳng Định Hướng Đi Đúng

Những ngày này, những người trồng xoài Úc như anh Trang Văn Tuân (Bãi Giếng 2, Cam Hải Tây, Cam Lâm, Khánh Hòa) rất phấn khởi vì giá xoài Úc lên cao chưa từng thấy, 32 ngàn đồng/kg (loại 1). Theo anh Tuân, sản lượng vụ xoài này tương đối khá, tuy có giảm chút ít nhưng bù lại giá thu mua đang có lợi cho nông dân. Giá tăng từng ngày: từ 15 ngàn đồng/kg đầu vụ, lên 17 - 18 ngàn đồng/kg giữa vụ và hiện nay là 28 - 32 ngàn đồng. Anh Tuân cho biết, với diện tích vườn nhà hơn 4.500 m2, trong đó một nửa là xoài Bồ, anh đã thu hoạch hơn 5 tấn xoài Úc, doanh thu đạt 130 triệu đồng. Ngoài ra, anh còn hợp đồng vườn xoài Úc của Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao, 5 người hùn, thu hơn 40 tấn/4 ha.

Năm nay người trồng xoài Úc càng phấn khởi bởi thị trường xoài Úc đang mở rộng. Xoài Úc không chỉ được Công ty EMU Việt Nam thu mua tại chỗ mà còn có sự cạnh tranh của thương lái thu gom bán ra Nha Trang, lên Đà Lạt, các tỉnh phía Bắc và Trung Quốc. Sản lượng khan hiếm, chất lượng ngon, màu sắc đặc trưng khiến xoài Úc ngày càng chiếm ưu thế.

Xoài Úc có giá khiến nhiều người đua nhau chặt bỏ xoài cũ rồi đổ xô trồng, ghép xoài Úc. Tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng khả năng diện tích xoài Úc sẽ dần thay thế các giống xoài khác như: Thủy Triều, Hòa Lộc, xoài Bồ… Xoài Hòa Lộc một thời có tiếng nhưng vài năm trở lại đây bị “thất sủng” bởi thị trường bấp bênh, người ta không còn mặn mà cấy ghép xoài Hòa Lộc.

Theo Công ty EMU Việt Nam, năm 2010, năm đầu xoài Úc được Công ty thu mua xuất khẩu, sản lượng còn thấp chỉ đạt 30 tấn; năm 2011 đạt 240 tấn; năm nay dự kiến thu mua 500 tấn nhưng hiện Công ty mới chỉ mua được 200 tấn, 50% sản lượng xoài Úc được bán cho các nơi khác. Công ty dự kiến thu thêm chừng 20 tấn nữa là kết thúc vụ xoài. Hiện diện tích xoài Úc trên địa bàn ước chừng 1.000 ha, tập trung chủ yếu tại Cam Lâm.

Vài năm trở lại đây, Công ty EMU Việt Nam bắt đầu hướng dẫn nông dân thực hiện việc quản lý, chăm sóc cây xoài Úc theo mô hình Globalgap. Công ty xác định đây là hướng đi đúng, đón đầu, giúp nông dân tiếp cận, hội nhập với thế giới. Công ty tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân về giống, cách trồng, mật độ, cách quản lý, bón phân, phun thuốc, thu hoạch, bốc dỡ, vận chuyển, quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn toàn cầu làm nền tảng để xây dựng vùng nguyên liệu sạch. Đến nay, toàn vùng đã có 110 nông dân thực hiện theo mô hình Globalgap, tập trung tại các xã: Cam Hải Tây, Cam Hòa, Suối Tân, Suối Cát và thị trấn Cam Đức.

Thuận lợi của Khánh Hòa là trên địa bàn có Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao, đơn vị đầu tiên và duy nhất được đối tác EMU chọn khảo nghiệm và nhân giống xoài Úc từ năm 2001, xây dựng mô hình 13 ha. Mô hình kết hợp các biện pháp canh tác tiên tiến như: công nghệ tưới phun, tưới nhỏ giọt, tiết kiệm nước, thực hiện quy trình sản xuất cây ăn quả an toàn, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, quản lý và truy xuất nguồn gốc theo tiêu chuẩn GAP. Từ năm 2005, Trung tâm bắt đầu sản xuất giống xoài Úc để cung ứng cho nông dân sản xuất đại trà (4 - 5 ngàn cây giống mỗi năm). Đến nay, giống xoài R2E2 được trồng rộng rãi trên diện tích 800 ha tại Cam Lâm, Cam Ranh, Khánh Vĩnh. Đến năm 2011, xoài Úc R2E2 đã có mặt tại các thị trường Malaysia, Indonesia, Singapore, Hồng Kông, Canada, các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất… Sở dĩ giống xoài Úc còn hiếm là do EMU mới đưa vào Việt Nam năm 2001. Giống xoài Úc được sản xuất tại Trung tâm tỏ ra vượt trội bởi sử dụng ưu thế giống ghép với xoài Thủy Triều là giống xoài truyền thống địa phương đã được chọn lọc, thích nghi, đồng thời xoài Úc trồng tại Việt Nam có ưu thế xuất khẩu vì ra hoa trái vụ so với xoài Úc trồng tại chính quốc. Những tín hiệu trên cho thấy trồng xoài Úc sẽ mang lại hiệu quả cao.

Đại diện Công ty EMU Việt Nam cho biết, giá thu mua xoài năm nay rất cao. Xoài Úc được phân làm 4 loại: loại 1: 32 ngàn đồng/kg, trọng lượng từ 700g trở lên, có màu đỏ đặc trưng chiếm 15% - 20%, đạt chất lượng sạch; loại 2, giá 28 ngàn đồng, không yêu cầu màu sắc, nặng 650g - 700g, chất lượng sạch; loại 3: 18 ngàn đồng/kg, trọng lượng nhỏ hơn loại 2; loại 4 trung bình 5 - 12 ngàn đồng/kg. Sở dĩ giá thu mua cao là do sản lượng còn khan hiếm và thị trường nhiều nơi ưa chuộng. Đến nay, Công ty chỉ thu mua được hơn 200 tấn xoài Úc, chủ yếu từ nông dân mang đến bán.