Trung Quốc đã vượt Mỹ thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của VN

Đúng như dự báo được đưa ra trước đó, Trung Quốc đã chính thức vượt Mỹ để trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam trong quí 1/2017 xét về lượng và kim ngạch xuất khẩu, theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP).

Nhân công chế biến cá tra xuất khẩu tại một doanh nghiệp ở Cần Thơ. Ảnh: Trung Chánh/TBKTSG.

Trong khi kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng mạnh, thì kim ngạch xuất khẩu cá tra xuất từ thị trường Mỹ lao dốc. Đây là lý do chính giúp Trung Quốc vượt lên trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam trong quí đầu năm 2017.

Cụ thể, báo cáo được VASEP công bố hôm 4/5 cho thấy, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc trong quí 1/2017 đạt 69,7 triệu đô la Mỹ, tăng 56,8% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 19% tỷ trọng xuất khẩu của toàn ngành trong quí đầu năm 2017. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt 61 triệu đô la Mỹ, giảm 24,3% so với cùng kỳ năm trước và chỉ chiếm 16% tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành.

Lý giải nguyên nhân khiến kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Mỹ sụt giảm mạnh, Tổng thư ký VASEP Trương Đình Hòe cho biết, tuy có nhiều doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào Mỹ, nhưng chỉ có 2 doanh nghiệp được hưởng thuế suất thấp khi xuất vào thị trường này là Vĩnh Hoàn và Biển Đông (giảm 1 doanh nghiệp so với trước đó).

“Số doanh nghiệp được xuất vào Mỹ nhiều, nhưng thực tế xuất được nhiều chỉ có vài doanh nghiệp thôi, còn mấy doanh nghiệp kia không xuất được bao nhiêu. Bây giờ, thêm một doanh nghiệp không xuất được cá tra nữa nữa do thuế suất quá cao, thì lượng khách hàng, mua bán dĩ nhiên sẽ giảm thôi”, ông Hòe giải thích.

Một nguyên nhân khác, theo ông Hòe, trong quí 1/2017 có thể khách hàng phía Mỹ đang tiêu thụ lượng hàng tồn kho đã được nhập từ trước đó cộng thêm giá nguyên liệu trong nước thời gian qua tăng cao cũng có thể khiến cho việc tiêu thụ cá tra Việt Nam ở thị trường Mỹ sụt giảm. Ông Hòe nói thêm những hàng rào bảo hộ cũng như một số yếu tố khác cũng là nguyên nhân khiến việc tiêu thụ cá tra ở thị trường này sụt giảm.

Theo ông Hòe, trong bối cảnh xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh, thì thị trường Trung Quốc lại tăng nhập khẩu cá tra Việt Nam và là thị trường gần. “Do vậy, đôi lúc những doanh nghiệp không xuất khẩu được sang Mỹ thì chuyển hướng bán hàng sang Trung Quốc khiến cho xuất khẩu vào Trung Quốc tăng lên”, ông Hòe giải thích.

Tại hội thảo “Doanh nghiệp nông thủy sản Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) dưới tác động của biến động kinh tế thế giới 2017” được tổ chức tại thành phố Cần Thơ vào đầu tháng 3/2017, ông Võ Hùng Dũng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội cá tra Việt Nam (VN Pangasius) đã đưa ra dự báo trong năm 2017, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ để trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam.

Tuy kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng mạnh, nhưng theo cảnh báo của VASEP, doanh nghiệp xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc cần hết sức lưu ý trong vấn đề giao dịch, nhất là với giao dịch tiểu ngạch.

Đối với Liên minh châu Âu (EU), trong quí 1/2017, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 49,9 triệu đô la Mỹ, giảm 21,5% so với cùng kỳ năm ngoái và chỉ còn chiếm 13% tỷ trọng xuất khẩu của toàn ngành.

Theo lý giải của ông Hòe, chiến dịch truyền thông bôi nhọ ở thị trường EU và biến động tỷ giá giữa đồng euro và đô la Mỹ đã dẫn đến việc EU giảm nhập khẩu cá tra Việt Nam.

Tuy sụt giảm mạnh ở thị trường Mỹ và EU, nhưng nhờ kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và Brazil (quí 1/2017 xuất khẩu sang Brazil đạt 35,5 triệu đô la Mỹ, tăng 70% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 10% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành) tăng trưởng mạnh đã giúp đưa kim ngạch xuất khẩu toàn ngành cá tra trong 3 tháng đầu năm tăng 1,6% so với cùng kỳ, tương đương 371,3 triệu đô la Mỹ.