Xuất khẩu cá tra sang Mỹ sẽ có bước tăng trưởng mạnh?

Trong những tháng tới, dự báo XK cá tra sang Mỹ sẽ có bước tăng trưởng mạnh khi có thêm nhiều cơ sở đủ điều kiện XK vào thị trường lớn nhất này và tâm lý các DN cũng thoải mái hơn sau khi Thượng viện Mỹ thông qua Nghị quyết hủy bỏ Chương trình giám sát cá da trơn.

Trong 4 tháng đầu năm nay, giá trị XK cá tra sang Mỹ đã đạt 115,1 triệu USD, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2015, chiếm 22,7% tổng giá trị cá tra XK.

Theo Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (NAFIQAD), Cơ quan Kiểm tra và An toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ vừa chấp thuận bổ sung thêm 12 cơ sở của Việt Nam vào danh sách các cơ sở chế biến cá da trơn thuộc họ Siluriformes (trong đó có cá tra, basa) được phép XK vào Mỹ.

Bên cạnh đó, còn có 4 cơ sở cũng đã được NAFIQAD đề nghị FSIS bổ sung vào danh sách các cơ sở được phép XK cá tra sang Mỹ, nhưng đến nay FSIS vẫn chưa chấp nhận. NAFIQAD đã có văn bản trao đổi rõ thêm và đề nghị FSIS sớm bổ sung 4 cơ sở này vào danh sách nói trên.

Như vậy đến nay, đã có tổng cộng 57 cơ sở chế biến cá tra Việt Nam được phép XK sang Mỹ. Đây là cơ sở quan trọng để Việt Nam đẩy mạnh XK cá tra sang Mỹ trong thời gian tới. Bởi ở thị trường Mỹ, thị phần cho cá tra Việt Nam vẫn còn khá lớn. Trong quý 1 năm nay, cá tra Việt Nam mới chỉ chiếm 19% tổng giá trị cá thịt trắng NK vào Mỹ. Mà nhu cầu NK cá tra của khách hàng Mỹ vẫn đang khá ổn định với giá tốt.


Công đoạn làm sạch cá tra trước khi chuyển đến dây chuyền chế biến.

Năm nay, người tiêu dùng Mỹ có xu hướng sử dụng cá tra nhiều hơn. Số liệu thống kê của Cục Nghề cá biển quốc gia Mỹ, trong quý 1, Mỹ NK 34.677 tấn cá tra, tăng 16% so với quý 1/2015. Trong đó, cá tra NK từ Việt Nam chiếm tới 92% khối lượng. Vì vậy, khi có sự tham gia thêm của nhiều cơ sở chế biến XK cá tra vào thị trường Mỹ, nhiều khả năng giá trị XK cá tra Việt Nam sang nước này sẽ tăng mạnh hơn trong những tháng tới.

Khối lượng cá rô phi NK vào Mỹ giảm nhiều, cũng là cơ sở để cá tra chiếm thêm thị phần cá thị trắng tại nước này. Cũng theo Cục Nghề cá biển quốc gia Mỹ, trong quý 1, khối lượng cá rô phi NK vào Mỹ chỉ còn trên 61.000 tấn, giảm tới hơn 10.000 tấn (14,4%) so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, khối lượng cá rô phi NK từ Trung Quốc giảm tới 19%. Lâu nay, trên thị trường Mỹ, cá rô phi là sản phẩm cá thịt trắng cạnh tranh gay gắt nhất về thị phần với cá tra Việt Nam. Do đó, việc lượng cá rô phi NK vào Mỹ giảm nhiều sẽ giảm bớt áp lực cạnh tranh cho cá tra.


Chế biến cá tra XK

Trong tháng 5, việc Thượng viện Mỹ thông qua Nghị quyết hủy bỏ Chương trình giám sát cá da trơn, cũng được coi là sẽ tạo tâm lý thoải mái hơn cho các doanh nghiệp chế biến XK cá tra sang Mỹ.

Mặc dù Nghị quyết còn phải chờ Hạ viện Mỹ bỏ phiếu thông qua rồi mới được đệ trình lên Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh ban hành, nhưng đã là một thành công ban đầu rất quan trọng đối với cá tra Việt Nam. Bởi nếu được Hạ viện Mỹ thông qua thì chắc chắn sắc lệnh ban hành Nghị quyết sẽ được ký duyệt bởi Tổng thống Mỹ. Mà khi Chương trình giám sát cá da trơn được hủy bỏ sẽ góp phần làm giảm đáng kể chi phí cá tra Việt Nam XK sang Mỹ.

Vì theo tính toán của Bộ Công thương, việc áp dụng theo các quy định của Chương trình giám sát cá da trơn có thể khiến cho giá thành sản phẩm cá tra XK sang Mỹ tăng thêm 10%. Do đó, khi Chương trình này bị hủy bỏ, chắc chắn nhiều DN sẽ mạnh dạn đẩy mạnh XK cá tra sang Mỹ khi chi phí cho cá thành phẩm đã được giảm xuống nhiều.

Tuy nhiên, XK cá tra sang Mỹ trong thời gian tới vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn không nhỏ. Trước hết, mức thuế chống bán phá giá cá tra trong quyết định cuối cùng của Bộ Thương mại Mỹ ở POR11 đối với các DN Việt Nam ở mức 0,69 USD/kg đối với các bị đơn tự nguyện 0,41 USD/kg và 0,97 USD/kg với 2 bị đơn bắt buộc, đang gây ít nhiều khó khăn cho cá tra Việt Nam vào Mỹ. Bên cạnh đó, cá tra Việt Nam vẫn đang phải cạnh tranh quyết liệt với nhiều loại cá thị trắng NK khác như cá Cod, cá Alaska Pollack, Haddock...