Gia Lai xuất hiện giống tiêu... lạ

Thời gian gần đây, một số hộ gia đình ở huyện Chư Sê đang chuẩn bị trồng giống tiêu mới xuất hiện trên thị trường. Theo quan sát của chúng tôi, loại cây này thân thảo, lá có cuống ngắn, phiến lá hình tim đầu nhọn, gần giống lá trầu không; quả đơn, mọng nước. Theo người dân, vì cây có lá và quả gần giống cây rau lá lốt nên được gọi là “tiêu lốt”.

Trong ảnh: Giống tiêu lốt đã xuất hiện tại địa bàn từ vài năm trước, song do chưa được công nhận nên Chi cục Trồng trọt và BVTV Gia Lai khuyến cáo bà con nên thận trọng khi quyết định trồng. Ảnh: Đ.N

Chị Bùi Thị Hài, xã Ia Pal (Chư Sê) cho biết, nhà chị đầu tư trồng 1.000 cây hồ tiêu, nhưng thời gian gần đây bị dịch bệnh chết dần hết nên thua lỗ nặng. Khoảng tháng 7.2016, vô tình chị Hài nghe thông tin về giống tiêu lốt có giá cao, kháng nhiều loại sâu bệnh, đặc biệt thời gian trồng đến lúc thu hoạch nhanh, thu được quanh năm nên đã tìm hiểu và mua 400 cây giống từ Bình Phước về trồng thử vào những trụ tiêu đã bị chết trong vườn.

Sau 6 tháng trồng, cây tiêu lốt phát triển tốt, rất sai quả và đã cho thu hoạch đợt đầu tiên. Hiện tại gia đình chị đang có khoảng 1 tạ tiêu khô.  Tuy nhiên, chị Hài không thấy có thương lái đến hỏi mua. “Tôi có liên hệ với một số đại lý tại Bình Dương thì được báo giá là 140.000 đồng/kg nhưng số lượng ít nên vẫn chưa nhập cho họ được” – chị Hài nói.

Tương tự, anh Phạm Trọng Thiệm (trú làng Roh, xã Al Bá, Chư Sê, Gia Lai) sau khi nghe thông tin về giống tiêu lốt trên mạng xã hội đã lặn lội xuống Củ Chi (TP. Hồ Chí Minh) mua giống về trồng thử. Thời gian đầu, anh xuống giống vài trăm trụ nhưng không hiểu lý do vì sao chỉ được một thời gian ngắn thì cây chết. Sau đó, anh lại tiếp tục mua giống về trồng lại. Tính đến nay, anh Thiệm đã mua khoảng 2.000 dây tiêu với giá 50 triệu đồng nhưng chỉ có khoảng 400 cây còn sống…

‘Trước đây vườn nhà tôi cũng trồng cây hồ tiêu nhưng chết nhiều lắm nên tôi mới mua giống tiêu lốt này về trồng. Lúc mua, người bán giống hứa miệng với tôi là khi cây có quả và cho thu hoạch sẽ bao tiêu sản phẩm. Tôi cũng biết ở đây không có nơi nào thu mua cả. Ngay cả thương lái đi mua hồ tiêu cũng không biết đây là loại cây gì”, anh Thiệm nói.

Ngoài các hộ gia đình trồng tiêu lốt tự phát, tại huyện Chư Sê còn có một Hợp tác xã (HTX) trồng giống cây này. Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Trọng – Chủ tịch HĐQT HTX SX – TM – DV Nông nghiệp Tiêu Chư Sê cho biết lãnh đạo các xã ở địa phương cũng liên hệ với HTX mong muốn phía HTX giúp bà con nhân rộng mô hình trồng tiêu lốt.  Tuy nhiên ông Trọng cho rằng hiện tại tiêu lốt chưa có đầu ra nên nếu người dân cứ trồng tự phát thì rất nguy hiểm; coi chừng “trúng kế” của các cơ sở bán giống.

Dù chưa có biết đầu ra hay không, nhưng nhiều người dân ở xã Ia Pal, huyện Chư Sê (Gia Lai) vẫn mua giống tiêu lốt về trồng. Ảnh: Đ.N

Theo ông Trọng, HTX SX-TM-DV Nông nghiệp Tiêu Chư Sê đã trồng loại cây này từ năm 2014. Hiện nay xã viên của HTX được hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm nhưng số lượng cũng hạn chế. Trung bình một năm, đơn vị này xuất sang châu Âu được khoảng 12 tấn và hơn 50 tấn cho các công ty thực phẩm trong nước. HTX chỉ bao tiêu sản phẩm cho các xã viên, những người không thuộc HTX thì không thể đảm bảo được…

Ông Nguyễn Văn Hợp – Trưởng phòng NNPTNT huyện Chư Sê cho biết:  Theo đánh giá ban đầu, cây tiêu lốt phát triển tốt, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, sản phẩm cho thu hoạch đều. Tuy nhiên Phòng NNPTNT huyện Chư Sê đã khuyến cáo người dân không nên mở rộng diện tích tránh tình trạng cung vượt quá cầu. Bên cạnh đó người dân cũng cần tìm hiểu kĩ thị trường trước khi trồng, vì đây là loại cây mới nên đầu ra rất bấp bênh.

Ông Hà Ngọc Uyển  - Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Gia Lai cũng cho rằng các giống mới, giống chưa được công nhận cần phải có nghiên cứu, khảo nghiệm để đánh giá. Khi chưa có đầy đủ thông tin thì chúng tôi khuyên bà con chưa nên vội vàng nhân rộng giống tiêu này.