Đặc tính sinh vật học của bưởi Luận Văn

Bưởi Luận Văn là cây thân gỗ thuộc họ Rutaceae, họ phụ aurantioideae, tên khoa học Citrus grandis (L) Obeck hoặc Citrus Maxima (FAO, 2004) có nguồn gốc từ thôn Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Bưởi Luận Văn. Ảnh: Websosanh.

Cây bưởi Luận Văn có thân cao 5-11 m, đường kính gốc 10-25 cm, đường kính tán 5-10 m. Cây trồng bằng cành chiết có 2-3 thân chính, đường kính 10-20 cm, tán hình bán cầu. Tiết diện cành non hình tam giác, màu xanh đậm, có lông và gai nhỏ, khi thuần thục thì thân tròn và rụng gai.

Lá cây mọc cách, phiến hình oval, mép gợn sóng, phiến lá dài trung bình 11,87 ± 1,0 cm, rộng 6,53 ± 0,83 cm, mặt trên màu xanh đậm, mặt dưới màu xanh nhạt, lá có 7-10 đôi gân lá. Cánh lá to, hình trái tim, dài 2,9 ± 0,5 cm, rộng 2,1 ± 0,7 cm. Dài cuống lá 0,5 cm. Lá non có lông tơ.

Hoa của bưởi có mùi rất thơm, mọc đơn hoặc thành chùm có 5 – 6 nụ với 4 - 5 cánh màu trắng, dài 1,5-2 cm, cánh hoa có túi tinh dầu màu xanh vàng. Đài hoa hình sao 5 cánh, màu xanh. Chỉ nhị màu trắng, bao phấn màu vàng cam, hình bầu dục, số lượng nhị gấp 4 lần số cánh hoa (25,8 ± 1,15 nhị/hoa), mọc thành từng bó, mỗi bó 4–5 nhị, nhị ngắn hơn nhụy (dài chỉ nhị 1,49 ± 0,07 cm, dài vòi nhụy 1,50 ± 0,04 cm). Đầu nhụy hình phễu, màu vàng xanh.

Khi cây chưa có quả thì một năm có 4 đợt lộc chính trong năm (Xuân, Hè, Thu và Đông). Khi cây đã cho quả: Có 3 đợt lộc chính trong năm (Xuân, Hè và Thu). Về thời gian nở hoa: Nụ xuất hiện cuối tháng 1 đến đầu tháng 2, ra hoa từ giữa đến cuối tháng 2, hoa nở rộ cuối tháng 2 đến đầu tháng 3, kết thúc hoa nửa đầu tháng 3.

Thời kỳ đậu quả vào tháng 4. Vào thời gian này, thời tiết tại Thọ Xuân mưa phùn, trời âm u, không thuận lợi cho quá trình đậu quả. Bưởi sẽ chín từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10. Vỏ quả chuyển từ màu xanh sang xanh vàng rồi sang đỏ (vàng nhạt).