Lưu giữ và sinh sản cá vồ cờ

Cá vỗ cờ đang được lưu giữ và cho sinh sản nhân tạo tại Trung tâm quốc gia giống thủy sản nước ngọt Nam Bộ (Cái Bè, Tiền Giang). Là loài cá rất quý hiếm, do đánh bắt quá mức thiếu kiếm soát cho nên loài cá này có nguy cơ bị tuyệt chủng.

Cá Vồ cờ (Pangasius sanitwongsei Smith, 1931) là một trong những đối tượng của nhiệm vụ “Lưu giữ nguồn gen” của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II. Hiện nay Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II đang tập hợp và lưu giữ được 22 cá thể cá vồ cờ, có khối lượng từ 2,5 đến 31 kg. Cá sống khỏe và tăng trưởng nhanh trong điều kiện nuôi nhốt. Tuy thức ăn ưa thích của chúng là động vật tươi sống nhưng có một số cá thể đã thích nghi được với thức ăn viên công nghiệp.

1. Đặc điểm tăng trưởng

Theo kết quả báo cáo năm 2010 của nhiệm vụ lưu giữ, cá vồ cờ nuôi trong ao tăng trọng từ 1–4kg/năm, nuôi trong ao khi cá thành thục (>12kg/con) cá tăng trọng chậm lại. Trong năm 2012, cá Vồ cờ sống và phát triển bình thường trong ao tại Trung tâm Quốc gia Giống Thủy sản Nước ngọt Nam Bộ, đạt tỷ lệ sống 100%. Tăng trưởng trung bình của cá Vồ cờ là 2,4 g/ngày. Khi nuôi trong ao đã phát hiện cá cái (khối lượng 12 kg) thành thục, có noãn bào đạt giai đoạn IV vào tháng 7–8 nhưng sau đó thoái hoá dần (Thi Thanh Vinh và ctv, 2010, 2011; Nguyễn Văn Sáng và ctv, 2012).

2. Đặc điểm sinh sản

Trong số 22 cá thể cá Vồ cờ thì có 3 con cá cái và 1 cá đực thành thục và đã tham gia sinh sản. Cũng giống như một số loài cá khác, cá vồ cờ không đẻ tự nhiên trong điều kiện nuôi nhốt trong ao nước tĩnh. Để cá sinh sản nhân tạo cần phải dùng đến kích thích tố, cá rụng trứng tốt sau khi được tiêm chất kích thích với thời gian hiệu ứng kích thích tố từ 10 – 12 giờ. Trứng cá vồ cờ thuộc loại trứng dính, sau khi thụ tinh trứng được khử dính bằng tanin và  ấp trong bình weys, sau thời gian 36 - 40  giờ thì cá nở ở nhiệt độ nước 28 – 30 oC. Cá vồ cờ thuộc loài cá dữ nên cá bột sau khi hết noãn hoàn có hiện tượng ăn thịt lẫn nhau, tuy nhiên sau 20 ngày tuổi khi cá hoàn toàn quen với thức ăn công nghiệp thì hiện tượng ăn lẫn nhau mới chấm dứt.