Ngành điều tăng tốc

Tạo bước đà tốt

Năm 2015, ngành điều VN tạo được 2 dấu ấn thành công rất rõ nét: Thứ nhất, sản lượng nhân điều XK đạt 330.000 tấn, tổng kim ngạch 2,5 tỷ USD (cao nhất từ trước đến nay), chiếm 50% giá trị thương mại nhân điều toàn cầu và góp 9% kim ngạch XK của toàn ngành nông nghiệp VN năm 2015.

Thứ 2, với chương trình “cải tạo vườn điều” do Hiệp hội Điều VN (Vinacas) khởi xướng, năng suất vườn điều VN đã tăng từ dưới 1 tấn/ha lên 1,4 tấn/ha, giúp hàng triệu nông dân được thụ hưởng và cải thiện thêm khả năng cung ứng nguồn điều thô trong nước cho chế biến, XKl.

Với kết quả tích cực nêu trên, bước sang năm 2016, ngành điều VN đã sớm tạo ra khí thế mới trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Theo Vinacas, trong 2 tháng đầu năm 2016, mặc dù chịu ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán dài ngày, ngành điều vẫn XK được 37.000 tấn điều nhân các loại, kim ngạch XK 278 triệu USD, tiếp tục tăng 5,3% về lượng và tăng 11% về trị giá so với 2 tháng đầu năm 2015.

Đáng mừng hơn là với “Chương trình sản xuất sạch hơn” của Vinacas, chất lượng điều nhân XK của VN liên tục được nâng lên theo yêu cầu khắt khe của nhiều quốc gia, đặc biệt là Mỹ, châu Âu, Úc...

Điều này cũng lý giải vì sao sản lượng và kim ngạch XK điều của VN ngày càng tăng cao, một phần quan trọng là chúng ta đã xây dựng được cái nhìn thân thiện, tin tưởng và sự đánh giá cao của khách hàng toàn cầu với sản phẩm nhân điều cung ứng từ VN.

Thay đổi trước diễn biến mới

Ông Nguyễn Đức Thanh - Chủ tịch Vinacas cho biết, thị trường hạt ăn được đang có nhiều diễn biến mới khá phức tạp. Đặc biệt là hạt hạnh nhân giá đã giảm tới 50% tác động đến giá bán của nhiều loại hạt khác, trong đó có hạt điều. “Sản phẩm hạt điều của chúng ta không phải một mình một chợ, mà liên quan đến nhiều loại hạt khác”, ông Thanh nói.

“Chúng ta phải thay đổi, phải cạnh tranh bằng hàng chất lượng cao đảm bảo VSATTP, thời cạnh tranh bằng hàng giá rẻ đã qua rồi. Trong bối cảnh hội nhập sâu, DN nào không có thương hiệu, không theo quy luật thị trường sẽ không thể tồn tại”, Chủ tịch Vinacas nhấn mạnh.

Ngoài ra, thời tiết năm nay có nhiều diễn biến thất thường, phức tạp, mùa khô kéo dài, nắng nóng gay gắt ban ngày nhưng giảm mạnh vào ban đêm (nhiệt độ chênh lệch cao) đã ảnh hưởng đến khả năng ra hoa, đậu trái. Mùa vụ điều năm nay cũng đến trễ và kéo dài, nhiều nơi phải đến giữa và cuối tháng 3 mới cho thu hoạch rộ.

Đặc biệt, giá điều thô đang ở mức cao nhất trong nhiều năm qua, khi tại Đồng Nai giá điều tươi lên tới 34.000 đồng/kg (tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái). Giá điều thô tại châu Phi cũng lên cao, rất dễ dẫn đến tình trạng vi phạm hợp đồng như hủy giao, đòi hỗ trợ giá...

Trong khi đó, giá nhân điều XK năm nay được dự báo khó tăng do ảnh hưởng từ việc xuống giá của hạt hạnh nhân và một số hạt khác. Thực tế này đang dẫn đến tình trạng, cả người mua và người bán đều chưa dám ký hợp đồng, nhất là các hợp đồng giao xa.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Thanh, nhìn chung tiêu dùng hạt điều trên thế giới vẫn có xu hướng tăng lên, đặc biệt là tại Mỹ và Trung Đông do lợi thế đồng đô la Mỹ mạnh và nhu cầu sử dụng hạt cho sức khỏe ngày một nhiều hơn; các thị trường khác như Trung Quốc, Úc... cũng khá ổn định.

Đặc biệt, tất cả 12 nước tham gia TPP đều là khách hàng truyền thống mua và sử dụng nhân điều VN, đây là lợi thế rất lớn cho các DN điều nước ta.

Ông Thanh cũng cho biết: Hiện có nhiều DN nước ngoài đến từ Nhật, Hàn Quốc, Hà Lan, Thái Lan đang tiến hành khảo sát tại VN để xây dựng nhà máy chế biến sâu hạt điều, nhắm tới thị trường trên 90 triệu dân nước ta và hướng đến XK. Vì thế, các DN VN phải tiếp tục chú trọng đầu tư chế biến sâu, khai thác tốt thị trường trong nước nhằm tạo giá trị gia tăng bền vững, tránh mất thị phần.