Thức Ăn Nuôi Heo

Như phần trên chúng tôi đã trả lời, nhu cầu dinh dưỡng heo nội địa không cao nên việc tìm kiếm thứ ăn nuôi chúng tương đối dễ dàng lại không tốn kém. Trái lại, với giống heo can sản ngoại nhập, nhu cầu dinh dưỡng rất cao, vì vậy nếu cho chúng ăn kham khổ, thiếu chất dinh dưỡng heo sẽ sinh trưởng kém, sức đề kháng giảm, kéo dài thời gian nuôi ra tốn kém thức ăn nhiều…

11. Muốn heo tăng trọng nhanh nên nuôi chúng với thành phần thức ăn gì ?

Thức ăn cần thiết để nuôi heo cao sản gồm có các chất: bột đường, chất đạm chất béo, khoáng chất và Vitamime. Thức ăn thiếu một hay vài những chất này trong nhiều ngày sẽ ảnh hưởng xấu đến sức tăng trọng của heo.

12. Tác dụng của chất bột đường trong thức ăn của heo là gi ?

Chất bột đường rất cần thiết cho sự sinh trưởng của heo. Thức ăn nuôi heo mà thiếu chất bột đường trầm trọng heo sẽ không đủ nhiệt lượng và nhiệt năng, từ đó dẫn đến việc heo con , heo lứa thường mắc chứng bệnh cảm lạnh, cơ thể suy nhược, sức đê kháng yếu nên dễ mắc nhiều thứ bệnh tật. Heo mẹ ăn thiếu chất bột đường sẽ bị chứng viêm vú do cơ thể không đồng hóa chất đạm để tạo ra sữa..

13. Những thức ăn thuộc nhóm chất bột đường gồm có những gì ?

* Gạo, tấm gạo: Gạo, tốt nhất là gạo lứt và tấm gạo chứa trên 71% chất bột đường nên nấu chín cho heo ăn rất tốt .

* Cám gạo: Cám gạo có hai loại : cám to và cám nhuyễn, cám to chứa nhiều võ trấu nên tỉ lệ chất bột đường thấp , riêng loại cám nhuyễn chứa 53% chất bột đường, vì vậy cho heo ăn thường xuyên nhiều chất dinh dưỡng. Loại cám cũ đã hôi dầu, ôi mốc không nên cho heo ăn, mất chất dinh dưỡng còn bị ngộ độc.

* Bột bắp vàng: Bắp nuôi heo nên xây thành bột, nấu chính mới cho heo ăn. Trong bột chứa 74% chất đường bột và nhiều Vitamime A, B1, B2. Bắp được coi là thức ăn chính đẻ nuôi heo vì giàu năng lượng và nhiệt lượng. Gia bắp rẻ hoen giá gạo lứt và được trồng quanh năm khắp cả nước.

* Khoai lang: Khoai lang cũng được trồng nhiều bán giá rẻ. Khoai lang có thể cho ăn sống hoặc phơi khô dự trữ cho ăn dần. Trong khoai lang xắt lát phơi khô chứa đến 81.27% chất bột đường. Có điều không nên xem đây là thức ăn chính để nuôi heo vì các phần đạm và chất béo chứa trong khoai lang rất thấp.

* Khoai mì (sắn): Nên nuôi heo bằng khoai mì xắt lát phơi khô (chứa 73,56% chất bột đường). Nên nấu chín khoai mì khô trộn chung với các thức ăn khắc cho heo ăn rất tốt. Khoai mì tươi, nhất là phần võ bên ngoài chứa rất nhiều chất độc tố, muốn cho heo ăn phải ngâm vào nước nhiều ngày, mỗi ngày thay nước mới nhiều lần mới xả hết chất độc. Cũng như khoai lang, khoai mì chứa nhiều chất bột đường, còn các thành phần khác rất thấp nên không thể xem đây là nguồn thức ăn chính đê nuôi heo.

14.Tác dụng chất đạm trong thúc ăn của heo là gì ?

Trong khẩu phần ăn hàng ngày của heo, chất đạm đóng vai trò rất quan trọng, nên không thể thiếu được. Nếu thức ăn thiếu chất đạm các tế bào tất cả cơ quan trong cơ thể heo không được nuôi dưỡng và tu bổ đúng mức nên cơ thể heo suy yếu dần, dẫn đến ốm đau rồi chết. Chất đạm do thực phẩm cung cấp cho heo hằng ngày góp phần tạo ra xương, thịt, da, lông, máu huyết nhờ đó mà heo sinh trưởng tốt và tăng trọng nhanh. Nên nuôi heo với hai nguồn đạm là đạm động vật và đạm thực vật.

15. Những thức ăn nào thuộc nhóm động vật ?

Đạm động vật nuôi heo được lấy từ cá, thịt dưới dạng bột, gọi là bột cá, bột thịt và sữa bột.

* Bột cá: Trong khẩu phần ăn hằng ngày của heo, bột cá chiếm từ 5 – 8 %. Bột cá dùng để nuôi heo là loại bột cá lạt, được làm ra các loại cá tạp, sau khi phơi nhiều nắng hoặc xấy khô rồi xay nhỏ thành bột. Trong bột cá chứa đến 51.13% đạm nhiều chất dinh dưỡng khác nữa, trong có Vitamime B2, nên được coi là thức ăn có nhiều dinh dưỡng giúp heo phát triển tốt. Tuy vậy, không nên cho heo ăn bột cá quá liều lượng cho phép. Nên nuôi heo với loại bột cá còn mới, còn dậy mùi thơm, và đổ bỏ loại bột cá còn quá cũ, bốc mùi khó ngủi. Heo thịt sắp xuất chuồng nên ngưng cho ăn bột cá vài ngày để thịt không bị tanh mùi cá.

* Bột thịt: Bột thịt chứa 54,09% đạm chất khoáng và sinh tố nên dùng nuôi heo rất tốt. Bột thịt được làm ra từ các phế phẩm của lò mổ heo, bò, … sau khi được rữa sạch, phơi khô và xây thành bột.

* Bột sữa: Bột sữa hay sữa bột là loại sữa được lấy hết chất béo (kem) dùng để nuôi heo con. Trong sữa bột có chứa 31% đạm ngoài ra còn có sinh tố và khoáng chất. Heo con được ăn sữa bột sẽ được tăng trọng nhanh, trơn da mướt lông. Trong nhóm đạm động vật vừa kể, sữa bột có giá cao hơn cả.

16.Những thức ăn nào thuộc nhóm đạm thực vật ?

Đạm thực vật có nhiều trong khô và bánh dầu, trong đậu xanh, đậu nành, và có số lượng vừa phải trong gạo, tấm gạo, cám bắp…

*Bánh dầu phộng:Bánh dầu phộng là xác hột đậu phộng đã được ép gần hết phần dầu, nhưng tỷ lệ đạm còn còn khá cao, tren 35%. Bánh dầu nhộng còn mới có mùi vị thơm ngon nên heo thích ăn. Nếu bảo quản không tốt hoặc có thể để lâu ngày bị mốc neo thì nên loại bỏ, cho heo ăn dễ bị ngộ độc. Khô bánh dầu đã bị mốc chỉ dể làm phân bón mà thôi.

* Bánh dầu dừa: Bánh dầu dừa là phần xác của cơm dừa khô đã được ép gần hết phần dầu. Trong bánh dầu dừa chứa khoảng 18% đạm, hơn 6% chất béo và khá nhiều chất xơ (10,20%). Nuôi heo chỉ với nguồn đạm bánh dầu dừa thôi không đủ, mà cần pha trộn thêm bánh dầu phộng với bột cá, bột thịt mới đủ chất dinh dưỡng giúp heo phát triển tốt.

* Đậu xanh:Đậu xanh thương phẩm có giá cao, nên nuôi heo dùng mày đậu xanh thế vào. Trong mày đậu xanh có chứa 14,20 % đạm, có nhiều chất béo (13,24%) nên nuôi heo rất tốt.

* Đậu nành: Đậu nành nguyên hột giá đắt nên nuôi heo không lợi, mặc dầu tỷ lệ đạm chiếm khá cao (trên 33%). Nuôi heo bằng xác đậu nành chi chứa 16,22% chất đạm nên rẻ tiền. Đây được coi là thức ăn bổ túc đạm cho thức ăn căn bản nuôi heo, vì vậy cần phải thêm bột cá, bột thịt, cám, khoáng và Vitamime mới đủchất bổ dưỡng.

17. Tâc dụng của chất béo trong thực phẩm của heo la gì ?

Cũng như chất bột đường, tác dụng của chất béo trong thực phẩm nuôi heo là cung cấp nhiệt lượng và nhiệt năng giúp heo sống sởn sơ và mập nhanh. Thế nhưng không nên cho heo ăn nhiều chất béo, nhất là heo thịt, vì nêu dư heo sẽ mập mỡ và có thể bị bệnh tiêu chảy.

18. Những thức ăn gì của heo chúa nhiều chất béo ?

Tỷ lệ chất béo trong mày đậu xanh là13.24%. Bánh dầu phộng chứa 12.40% chất béo. Cám nhuyễn: 10,27%. Bột thịt 9.26%. Bột cá 7,2%. Bánh dầu dừa 6,10%. Trong bột bắp, tấm gạo chất béo đạt dưới 4% mà thôi.

19. Tác dụng khoáng chất trong thực phẩm nuôi heo là gì ?

Khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong sự dinh dưỡng của heo như kiến tạo, bảo vệ các tế bào, giúp cỏ thể heo đồng hóa chất bột đường, chất đạm và chất béo. Vì vậy nếu thiếu khoáng thì các cơ quan đểu suy nhược, năng suất thịt sữa cũng bị giảm và mất dần đi năng lực đề kháng… Nếu thiếu khoáng mặt dù cho heo ăn đầy đủ chất bột đường, chất đạm, chất béo đi nữa thì cũng… vô ích vì những chất này không được đồng hóa. Do đó nếu để tình trạng thiếu khoáng kéo dài thì heo sẽ suy nhược dần và bệnh tật sẽ có cơ hội tốt xâm nhập cơ thể.

20. Thức ăn nuôi heo cần trộn những loại kháng chất gì ?

Hai chất khoáng cần thiết để kiến tạo bộ khung xương của heo là Canxi (Ca) và Phosphore (P). Ngoài ra còn có nhiều chất khác như nuối ăn, lưu huỳnh, kali, và nhiều khoáng chất vi lượng khác như đông, sắt …

* Chất vôi (Ca): Chất vôi là khoáng chất quan trọng góp phần chế tạo xương, răng, các loại trong tế bào. Mỗi ngày một con heo lứa cần được cung cấp 2g chất vôi, và heo trưởng thành cần 5gr chất vôi. Nên cho heo ăn vôi chết và bột sò.

* Chất Phosphore (P): Chất Phosphore còn gọi là chất lân nếu thiếu heo sẽ chậm lớn, heo nái không đậu thai. Chất lân có trong bôt xương.Mỗi ngày heo con cần ăn 1g, và heo trưởng thành cần 4gr bột xương là đủ.

* Chất muối (Na): Tác dụng của muối là giữa nước trong tế bào lúc nào cũng được thăng bằng , giúp heo biết ăn ngon miệng, thích uống nhiều nước và giúp tiêu hóa thức ăn tốt. Nhu cầu muối trong thức ăn hằng ngày của heo không nhiều chỉ 1 đến 2 phần trăm mà thôi. Nếu cho heo ăn quá mặn thì sẽ bị tiêu chảy, có khi còn ành hưởng xấu đến hệ thần kinh.

* Các chất khoáng vi lượng : Các chất khoáng vi lượng mà heo cần đến như đồng (Cu), sắt(Fe), lưu huỳnh,…với số lượng rất ít. Những chất này thuòng có sẵn trong đất, trong rau tươi, trong mật mía …Hằng ngày nên thả heo ra sân nắng để chúng tụ do ủi đất và ăn rau cỏ tươi…

21. Những vitamime cần thiết mà heo cần là gì ?

Heo không có khả năng tự tạo Vitamime để sống nên ta phải cung cấp đủ lượng Vitamime qua thức ăn nuôi của chúng. Các loại Vitamime cần thiết cho sự sinh trưởng và sinh sản của heo gồm có:

* Vitamime A: Vitamime A rất cần thiết cho sự sinh trưởng của heo. Nếu thiếu vitamime A heo sẽ chậm lớn, bị mù mắt, bị viêm ruột, tiêu chảy; heo lớn không sinh sản hoặc đẻ non, đi đứng không vững, chân co giật… vitamime A có nhiều trong rau cỏ, trong các loại củ quả giàu chất carotence như bí rợ, cà rốt, bắp vàng, và nhiều nhất là trong dàu gan cá

* Vitamime B: Heo cần bồi bổ các loại vitamime B1, B2 và B12. Vitamime B1 có nhiều trong cám nhuyễn, bột bắp, mày đậu xanh, bánh dầu phộng, bột cá…Tác dụng vitamime B1là đồng hóa chất bột đường và tiêu diệt các axit hữu cơ, giúp heo thèm ăn năng động. Nếu thiếu vitamime B1 heo bị bệnh phù nhũng, hô hấp kém, chân sau co giật…

Tác dụng của vitamime B2 là đồng hóa đạm. Vitamime B2 có nhiều trong men rượu bia, lòng đỏ trứng và các loại rau cỏ tươi non. Thiếu vitamime B2 da heo sẽ khô, xù lông hay rụng lông, sức đề kháng giảm sút, gan thận biến màu chân sau co giật. Heo nái nếu thiếu vitamime sẽ đẻ non, xảo thai.

Vitamime B12 giúp cơ thể heo cấu tạo hồng huyết cầu, chống bệnh thiếu máu ác tính chống suy dinh dưỡng và rối loại tiêu hóa. Vitamime B12 có nhiều trong bột thịt, bột cá, bột sữa, trứng…

* Vitamime C: Tác dụng của Vitamime C giúp heo biến chất đạm thành sữa, tham gia việc hình thành xương, răng và tăng sức đề kháng. Vitamime C có nhiều trong rau cỏ tươi, vì vậy cần phải cung cấp đầy đủ rau tươi như rau muống, rau lang cho heo ăn hằng ngày.

* Vitamime D:Vitamime D có tác dụng đồng hóa chất vôi và lân. Thiếu vitamime D bộ khung xương của heo không những yếu mà còn bị mềm, dễ gãy, các khớp xương ở chân bị phù to khiến heo đi đứng khó khăn thậm chí phải bò lết bằng đầu gối. Nếu cho heo vận động ngoài nắng sáng mỗi ngày vài ba giời, tia cực tím của ánh sáng sẽ biến cholesterol trong mỡ thành vitamime D đủ cho heo có khung xương cứng cáp.

* Vitamime E: Vitamime E có ảnh hưởng tới sự sinh sản của cả heo nọc và heo nái. Heo nọc thiếu Vitamime E tinh trùng vừa yếu vừa ít nên heo nái không thụ thai được. Còn heo nái thiếu Vitamime E bào thai sẽ chết khô trong bụng, nếu đẻ được thì heo mẹ cũng không đủ sức nuôi con. Muốn cung cấp Vitamime E cho heo, hằng ngày ta cho heo ăn cám, bột bắp, khô bánh dầu, giá sống, mộng lúa.

22. Thức ăn hỗn hợp được chế biến sẵn dành nuôi heo có tốt không ?

Loại thức ăn hỗn hợp, còn gọi là thức ăn công nghiệp dành nuôi heo bán nhiều trên thị trường do cơ chế sản xuất khác nhau, có thể nói là… tin cậy được. Mỗi cơ sỡ điều có công thức chế biến riêng, nhưng tựu trung cũng nhầm vào việc cân đối đúng mức các thành phần dinh dưỡng để giúp heo mau tăng trọng. Cho heo ăn thức ăn này có nhiều tiện lợi, nhưng có thể tốn chi phí nhiều nên mức lời không đạt được đúng như ý muốn.

23. Cách cho heo ăn như thế nào tốt nhất ?

Nuôi heo nên cho heo ăn theo bữa và cho ăn đúng giờ. Ví dụ ngày cho ăn 3 bữa thì khoảng cách giữa các bữa ăn phải tương đối đồng đều nhau. Ví dụ bữa sáng cho ăn lúc 7giờ thì bữa trưa 12 giờ, và bữa tối khoảng 17giờ 18 giờ. Với heo nái đang nuôi con và heo thịt sắp xuất chuồng nếu cần, cho chúng ăn bổ sung thêm bữa tối, cách bữa chiều khoảng 3 hay 4 giờ. Thức ăn của heo nên trộn sền sệt và không nên thay đổi thức ăn đột ngột. Nếu cần thay đổi thức ăn thì nên thay đổi từ từ, như vậy heo mới quen dần mùi vị thức ăn mới.

24. Nên cho heo ăn mỗi ngày cần bao nhiêu rau tươi ?

Rau tươi nói chung là thức ăn cần thiết trong khẩu phần ăn hằng ngày của heo mọi lứa tuổi. Trong các loại rau cỏ, củ quả tươi có hàm lượng nước trên 90% giúp heo không bị táo bón. Rau cỏ tươi có thể cho ăn sau mỗi bữa ăn, Hoặc trộn vào thức ăn cho chúng ăn. Lượng thức ăn tươi này có thể chiếm tới 1/3 hay ½ khẩu phần ăn hằng ngày của heo.

25. Có nên tận dụng thức ăn có sẵn có trong địa phương mình ?

Mỗi địa phương thường có sẵn nguồn thức ăn dùng để nuôi heo, mà địa phương khác lại không có những thức ăn này. Ví dụ, có vùng quanh năm trồng lúa nhưng không trồng nhiều vụ bắp oặc khoai sắn. Lại có vùng tứ mùa chỉ tỉa đậu, trồng rau… Tuy nhiên những thức ăn có sẵn tại địa phương lúc nào cũng sẵn có lại giá rẻ, vì vậy ta nên tận dụng nguồn thức ăn đó để nuôi heo và chỉ phải mua những thức ăn cần thết khác để bổ sung thêm. Tính toán sao cho khẩu phần thức ăn tương đối các thành phần dinh dưỡng là được.

26. Số lượng nước heo uống một ngày là bao nhiêu ? Cho uống vào lúc nào

Heo uống rất nhiều nước, nhất là trong mùa nắng hạn, Con heo vừa lẻ bầy uống 1 đến 2 lít nước mỗi ngày. Loại heo lứa bốn mươi năm mươi kí uống khoảng 5 lít mỗi ngày. Còn heo 100 kg trở lên có uống từ 7 đến 8 lít nước mỗi ngày mới đã khác. Tốt nhất là có sẵn nước trong chuồng để heo uống nước tự do cả ngày lẫn đêm. Trong trường hợp có vòi nước tự động quá tiện. Nếu không, ta thường xuyên đổ đầy máng nước cho chúng khác lúc nào uống lúc ấy. Số lượng heo uống nhiều nhất sau bữa ăn. Nước cho heo uống phải là nước ngọt sạch, như nước mưa, nước máy, nước giếng. Heo nái đang nuôi con cần uống nhiều nước các loại heo khác.