Xuất khẩu gạo tăng mạnh

Năm ngoái, xuất khẩu gạo đạt mức thấp nhất trong nhiều năm qua với chưa tới 5 triệu tấn. Nhưng năm nay, lượng gạo xuất khẩu sẽ tăng mạnh và có thể cao hơn gần 1 triệu tấn so với năm ngoái.

xuất khẩu gạo qua cảng Sài Gòn

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), trong 8 tháng đầu năm nay, các DN đã xuất khẩu được 3,874 triệu tấn gạo, trị giá 1,666 tỷ USD (giá FOB). So với cùng kỳ năm ngoái, lượng gạo xuất khẩu tăng 17,7% và giá trị tăng 16,6%. Thống kê của Tổng cục Hải quan thì lại cao hơn một chút. Theo đó, từ đầu năm đến hết tháng 8, các DN đã XK được 4,105 triệu tấn gạo, trị giá 1,807 tỷ USD, tăng 24,2% về lượng và 21,7% về giá trị so cùng kỳ năm 2016.

Cũng theo Tổng cục Hải quan, Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam với lượng NK 1,56 triệu tấn, trị giá trên 700 triệu USD (tăng tới 31,9% về lượng và 30,3% về giá trị so với cùng kỳ 2016). Tiếp đó là Philippines với 421.769 tấn (tăng 115,26%), trị giá 167,251 triệu USD (tăng 100,17%); Malaysia 365.705 tấn (tăng 80,64%), trị giá 141,677 triệu USD (tăng 61,67%)… Sự tăng trưởng mạnh mẽ của các thị trường truyền thống nói trên là nguyên nhân quan trọng giúp cho xuất khẩu gạo Việt Nam năm nay khởi sắc hơn nhiều so với năm 2016.

Trong những tháng cuối năm nay, xuất khẩu gạo được dự báo vẫn có những diễn biến khả quan hơn so với cùng kỳ năm ngoái, khi mà lượng gạo cần phải XK theo các hợp đồng đã ký hiện còn khá nhiều.

Cụ thể, trong tháng 8 vừa rồi, lượng gạo mà các DN đăng ký hợp đồng XK là 842.000 tấn, tăng 207% so với tháng 7 và tăng gần 115% so với tháng 8/2016. Nhờ đó, từ đầu năm đến hết tháng 8, các DN đã đăng ký hợp đồng XK với lượng gạo khoảng 5,1 triệu tấn, cao hơn cùng kỳ năm ngoái 18,8% và cao hơn cả lượng gạo XK được trong năm 2016 (gần 4,9 triệu tấn). Trừ đi lượng gạo đã XK trong 8 tháng qua là 3,874 triệu tấn (số liệu của VFA), thì còn tới hơn 1,2 triệu tấn cần phải thực hiện XK trong 4 tháng còn lại của năm. Như vậy, với lượng gạo đã ký hợp đồng XK trong 8 tháng đầu năm, chắc chắn xuất khẩu gạo năm nay sẽ đạt từ 5 triệu tấn trở lên.

Trong khi đó, với nhu cầu từ các nước NK, nhiều khả năng các DN sẽ còn ký thêm được những hợp đồng mới để thực hiện XK trong những tháng cuối năm. Thông tin từ VFA cho hay, sau khi tổ chức đấu thầu vào ngày 27/8 để mua 60.000 tấn gạo từ Pakistan và Uruguay (mỗi nước 30.000 tấn), Iraq đã hoàn tất thỏa thuận mua trực tiếp 60.000 tấn gạo từ Việt Nam không qua đấu thầu. Việc giao hàng sẽ được thực hiện trong vòng 75 ngày sau khi mở tín dụng thư cho giao dịch này. Trong 8 tháng đầu năm nay, Iraq đã NK 68.023 tấn gạo từ Việt Nam, trị giá 33,75 triệu USD (tăng 6.263,24% về lượng và 7.042,42% về giá trị so với cùng kỳ 2016).

Tại một số thị trường quan trọng, nhu cầu NK gạo vẫn còn. Bangladesh vẫn đang giữ vững kế hoạch NK 1,5 triệu tấn gạo đến tháng 6/2018. Philippines đã mở hạn ngạch NK gạo theo cơ chế MAV (cơ chế tiếp cận thị trường tối thiểu) 2017-2018. Theo đó, lượng gạo sẽ nhập từ Việt Nam theo cơ chế MAV là 293.100 tấn (tương đương với Thái Lan). Giai đoạn 1 của NK theo cơ chế MAV sẽ bắt đầu từ 20/12/2017 đến không muộn hơn 28/2/2018.

Trung Quốc cũng vẫn sẽ tiếp tục NK gạo từ Việt Nam trong những tháng cuối năm. Một thông tin đáng chú ý là giá gạo nếp xuất khẩu sang Trung Quốc đã tăng trở lại. Đầu tháng 8 vừa rồi, do tác động của việc thay đổi chính sách thuế NK lương thực, giá gạo nếp xuất khẩu đã giảm 50-60 USD/tấn so với trước đó, xuống còn 420-425 USD/tấn (Báo NNVN đã đưa tin). Nhưng giá gạo nếp xuất khẩu hiện đã hồi phục phần nào và ở mức khoảng 450 USD/tấn. Nguyên nhân chủ yếu nhờ DN ký được thêm nhiều hợp đồng xuất khẩu gạo nếp sang Trung Quốc, bên cạnh các loại gạo trắng, gạo thơm, tấm …

Ngoài ra, việc Chính phủ Sri Lanka đang xem xét NK 2 triệu tấn gạo nhằm bù đắp thiếu hụt do mưa và lụt lội, cũng sẽ ít nhiều có những tác động tích cực tới thị trường gạo thế giới, qua đó tạo thuận lợi hơn cho xuất khẩu gạo Việt Nam.

Với lượng gạo đã ký hợp đồng XK, cùng diễn biến thị trường trong những tháng cuối năm, theo ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA, Hiệp hội này đã nâng mục tiêu xuất khẩu gạo của cả năm nay lên khoảng 5,6 triệu tấn. Nếu đạt được mục tiêu này, lượng gạo xuất khẩu của năm nay sẽ cao hơn gần 1 triệu tấn so năm 2016.