Cá hồi biến đổi gen chính thức ra thị trường

AquAdvantage, tên loại cá hồi do công ty AquaBounty tại Massachusetts sản xuất, là giống cá hồi Atlantic có mang hormone tăng trưởng từ cá hồi Chinook và cấy gen từ một loài cá nheo đại dương.

Kết quả là một loại cá hồi đạt độ lớn có thể đưa ra tiêu thụ chỉ trong vòng một năm rưỡi, thay vì ba năm như cá thông thường.

Các nhà đấu tranh về an toàn thực phẩm và môi trường và ngành công nghiệp khai thác cá hồi đã chống lại ý tưởng này trong một thời gian dài, với lo ngại quyết định này sẽ mở màn cho hàng loạt thực phẩm động vật biến đổi gen không an toàn tràn ngập thị trường.

Từ vài năm gần đây, khi FDA cho thấy sẽ đi đến chấp thuận loại cá hồi biến đổi gen thương phẩm này, các nhóm vận động này đã đạt được thỏa thuận với các chuỗi bán lẻ thực phẩm danh tiếng nhất, bao gồm Whole Foods, Trader Joe’s và Target - không bán loại cá này.

Ngày thứ Năm vừa qua, FDA tuyên bố quyết định này dựa trên sự cân nhắc khoa học cẩn trọng, và các nhà khoa học tin tưởng rằng loại cá hồi này là thực phẩm an toàn không khác gì cá hồi Atlantic tự nhiên, với các thành phần dinh dưỡng tương đương.

FDA cho biết đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo, đánh giá về khoa học và môi trường về cá của AquaBounty trước khi có quyết định phê duyệt.

Những người khai thác cá hồi tự nhiên và các nhà môi trường lo ngại thảm họa sẽ xảy ra nếu loại cá biến đổi gen này bị đưa ra đại dương và kết hợp sinh sản với cá hồi tự nhiên, một kịch bản có thể dẫn đến những hậu quả khó lường như sự thoái hóa và diệt vong các loài sinh vật hoang dã.

AquaBounty khẳng định cá của họ đều là giống cái và đã làm vô sinh để không thể lai tạo với các loài cá hồi khác, ngay cả nếu có thể thoát được ra môi trường tự nhiên.

Công ty còn lập luận rằng chính loài cá biến đổi gen sẽ giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ các loài cá hồi Atlantic không bị đánh bắt quá mức.

FDA cũng cho biết họ sẽ yêu cầu các hồi của AquaBounty chỉ được nuôi trên đất liền, trong các bồn chứa ở hai nhà máy ở Canada và Panama (chưa được phép nuôi và cấy ghép gen tại Mỹ), và sẽ chịu kiểm tra thường xuyên.

Cuộc đấu tranh của các nhóm chống đối từ lâu cũng chuyển sang hướng phải dán nhãn loại cá này là thực phẩm biến đổi gen.

Tuy nhiên, FDA cũng vừa tuyên bố rằng sẽ không bắt buộc dán nhãn là “thực phẩm biến đổi gen” với loại cá hồi này (với lý do loại cá này không có khác biệt gì về thành phần dinh dưỡng so với cá tự nhiên).

FDA có đưa ra hướng dẫn dán nhãn nếu các công ty sản xuất loại cá hồi biến đổi gen muốn tình nguyện dán nhãn.

Tuy nhiên, chuyện tình nguyện dán nhãn chẳng khác nào “cổ tích” bởi nhiều năm qua, các công ty kỹ thuật sinh học đã vận động rất mạnh để chống lại việc bắt buộc dán nhãn với thực phẩm biến đổi gen.

Phía chống đối quyết định này của FDA vẫn quyết liệt chỉ trích và tranh cãi, cho rằng đây là một quyết định sai lầm và “con người sẽ phải hối tiếc”.

Tổ chức Friends of the Earth, mạng lưới các tổ chức môi trường và an toàn thực phẩm đang tiếp tục đấu tranh theo một hướng mới: vận động thêm nhiều chuỗi siêu thị từ chối bán loại cá biến đổi gen không dán nhãn này.

Ngoài ra, áp lực người tiêu dùng đã khiến nhiều công ty dán nhãn cho sản phẩm “không biến đổi gen” của họ.

Cuộc chiến đấu giữa thực phẩm biến đổi gen giờ đã mở thêm mặt trận mới là thực phẩm động vật, và người tiêu dùng sẽ phải xem xét kỹ hơn nữa để biết nguồn gốc những thực phẩm mình dùng.