Gặp cha đẻ của chanh không hạt và phù thuỷ bưởi hồ lô

LTS: Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, Việt Nam được xếp vào hàng những nước sản xuất trái cây lớn nhất khu vực với đa dạng chủng loại trái cây. Tuy nhiên, do chưa có thói quen sản xuất theo quy trình kỹ thuật bài bản, nên nhiều năm qua trái cây Việt Nam vẫn chưa vươn tới được nhiều quốc gia. Những nỗ lực để thay đổi thực trạng ấy đang được triển khai.

Chanh không hạt đi Tây

Ông Nguyễn Văn Chiến - Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Thạnh Phước, xã Đông Thạnh huyện Châu Thành (Hậu Giang) được người dân biết tới là “cha đẻ” của chanh không hạt. Chúng tôi gặp ông Nguyễn Hữu Đức, người coi ông Chiến như là “ân nhân” của gia đình mình, ông Đức nhiệt tình đưa chúng tôi tới nhà ông Chiến.

Không chỉ thành công làm giàu cho bản thân và gia đình, ông Võ Trung Thành còn giúp nhiều hộ nông dân khác trên địa bàn tham gia Câu lạc bộ Bưởi tạo hình. Hiện Câu lạc bộ đã có diện tích 25ha với 26 thành viên tham gia. Dịp Tết Nguyên đán Bính Thân vừa qua, câu lạc bộ đã cung cấp ra thị trường gần 10.000 trái bưởi tạo hình hồ lô

Giữa hàng chục tấn chanh chất cao, ông Chiến cho biết, năm 1999, trong dịp tới khu hội chợ tại Trung tâm Khuyến nông Cần Thơ, thấy trưng bày cây chanh không hạt đầu dòng có nguồn gốc từ Mỹ. Ông mua 11 cây giống. Sau 3 năm, ông nhân rộng trồng thử 1.000m2, cây phát triển tốt, cho thu hoạch 4 tấn quả/năm.

Thấy chanh không hạt dễ trồng, được giá (30.000–35.000 đồng/kg), ông nhân rộng diện tích, đi sâu hơn vào lĩnh vực sản xuất giống giúp cho người dân mở rộng diện tích chanh không hạt. Năm 2014, chỉ riêng tiền bán cây giống với 300.000 cây và năm 2015 tăng lên 400.000 cây đã đem về cho gia đình ông doanh thu gần 5 tỷ đồng.

Nói về cây chanh, giờ đây ông Chiến tỉ mỉ: Trung bình 1 cây chanh sẽ cho khoảng 40kg quả, và cứ 1ha cho năng suất trung bình 40 - 45 tấn trái/ha/năm, bán với giá dao động từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, có lúc được giá còn lên tới 30.000 – 35.000 đồng/kg, đem về lợi nhuận khoảng 300 - 500 triệu đồng/ha… “Chúng tôi đã thành lập được HTX sản xuất chanh không hạt, được cấp chứng nhận VietGAP và GlobalGAP từ năm 2012, với tổng số 84 hội viên có 97ha chanh” - ông Chiến cho hay.

Ngoài hỗ trợ sản xuất giống, kỹ thuật trồng chanh, hiện  HTX  của ông Chiến mỗi ngày còn thu mua hàng tấn chanh không hạt đạt tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP của các hội viên để cung ứng cho các doanh nghiệp xuất khẩu và thị trường EU. Để có đủ sản lượng chanh không hạt xuất khẩu, HTX của ông Chiến hiện đã đứng ra thuê lại hơn 200ha đất để tổ chức người dân sản xuất với quy mô lớn, chất lượng đồng đều…

“Phù thuỷ” bưởi hồ lô

Với bàn tay khéo léo, tài hoa được ví như “phù thuỷ”, những trái đào tiên, dưa hấu, bưởi năm roi bình thường đã được ông  Võ Trung Thành ở ấp Phú Trí A, xã Phú Tân, huyện Châu Thành (Hậu Giang) biến thành những quả hình vuông, quả hình hồ lô in nổi chữ phúc, lộc thọ...

Đưa chúng tôi tham quan một vòng khu vườn bưởi rộng 3ha, ông Thành cho biết, để có được một trái bưởi có hình thù đẹp như ý muốn, ông và những nông dân ở Hậu Giang cũng phải trả bằng rất nhiều mồ hôi, công sức.

Ông Võ Trung Thành chia sẻ, trước đây ông cũng trồng đủ thứ cây ăn trái như các hộ nông dân khác, nhưng dù trồng loại cây gì cũng phải đối mặt với một thực tế được mùa thì rớt giá và ngược lại cứ được giá thì lại mất mùa, thu nhập từ trồng cây ăn quả luôn luôn bấp bênh.

Sau nhiều ngày tháng mất ăn, mất ngủ, trăn trở với đầu ra cho sản phẩm mà chưa tìm được hướng đi thì bỗng một hôm, đứa cháu xem phim Tây Du Ký hỏi ông “cái trái của Tôn Ngộ Không đang cầm là gì vậy ông?”- từ giây phút đó, ông nảy ý tưởng tạo kiểu dáng độc đáo cho trái cây thành quả hình hồ lô, nếu thành công chắc chắn sẽ không phải lo đầu ra cho sản phẩm.

“Có ý tưởng rồi nhưng phải mày mò rất lâu, dùng đủ các loại dây chun, dây đồng, dây kẽm, dây nhựa… để buộc 1/3 quả bưởi, hy vọng quả to lên sẽ có hình hồ lô. Tuy nhiên, tỷ lệ đạt rất thấp, đa phần là méo mó nhưng phần bị kẹt bên trong múi bưởi vẫn ngon, ngọt nên tôi quyết tâm tìm ra cách tạo hình” - ông Thành nói. Gần 4 năm mày mò, cuối cùng ông nghĩ ra cách tạo khuôn bằng nhựa để tạo hình, tỷ lệ thành công đã tăng lên tới 80% và đạt được quả có mẫu mã cũng đẹp hơn.

Tết năm 2009, lần đầu tiên ông Thành đưa những trái bưởi hình hồ lô, hoặc  chữ thiên, tiền, tài, phúc, lộc, thọ… ra thị trường, nhiều người thích nên giá bưởi đắt hơn hàng chục lần vẫn không đủ cung ứng cho thị trường. “Có cặp bưởi bán được tới 8 triệu đồng- mỗi quả giá cả chỉ vàng” - ông Thành kể lại.

Từ thành công ấy, đến nay ông Thành đã tạo nên trái cây có nhiều hình thù khác như bưởi có hình bàn tay Phật, bưởi có hình rồng, hình phụng, và thậm chí cả dưa, đào tiên cũng được ông tạo ra các hình thù này. Đặc biệt, mới đây ông còn tạo ra bưởi hồ lô hình bản đồ Việt Nam có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để cung ứng dịp Tết Nguyên đán Bính Thân, với 500 quả có giá bán 1 – 1,2 triệu đồng/quả ngay tại vườn.