Ngành tôm Argentina điêu đứng vì khủng hoảng thừa

Tôm khai thác từ năm ngoái vẫn chưa được bán hết và tồn đọng tại nhiều thị trường châu Âu. Tại Trung Quốc, nguồn cung tôm thẻ dư thừa từ Ấn Độ và Ecuador đang dần thay thế tôm Argentina, khiến giá mặt hàng này lao dốc xuống mức thấp nhất trong vòng 15 năm qua.

Tôm Argentina lao dốc xuống mức thấp nhất trong vòng 15 năm qua 

Rớt giá nhưng vẫn ế ẩm

Không khí ảm đạm bao trùm toàn ngành tôm Argentina khi giá tôm nước lạnh đồng loạt giảm tại nhiều thị trường trong và ngoài nước.

Nhiều hãng xuất khẩu tôm lớn nhất tại Argentina vẫn còn tồn một lượng hàng khổng lồ từ vụ năm ngoái; trong khi đó thị trường châu Âu lại dư thừa nguồn cung tôm, còn thị trường Trung Quốc đang tràn ngập tôm thẻ chân trắng từ Ấn Độ và Ecuador với mức giá rẻ hơn rất nhiều. Sản lượng tôm khai thác trong vụ năm nay của Argentina kém chất lượng, hầu hết là tôm cỡ nhỏ và vỏ mềm càng khiến cho mặt hàng này khó tiêu thụ hơn.

Nhiều hãng chế biến thủy hải sản đang tính đến phương án dừng thu mua tôm nguyên liệu từ các tàu khai thác. Một số đề xuất lùi thời gian mở cửa vụ khai thác tôm tại các vùng lãnh hải có thể tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại hóa.

Dư cung

Năm 2108, Argentina khai thác được 250.000 tấn tôm. Thời gian của vụ khai thác cũng được gia hạn từ tháng 10 đến tháng 11, bất chấp sự phản đối của nhiều chuyên gia sinh thái học và môi trường. 302 tàu cá đã hoạt động hết công suất năm ngoái và sản lượng khai thác vượt dự kiến. Tuy nhiên, lượng tôm tiêu thụ vào mùa giáng sinh tại châu Âu lại sụt giảm mạnh dẫn đến tình trạng nguồn cung dư thừa và các hãng chế biến thì điêu đứng vì hàng hóa ứ đọng quá nhiều. 

Tới tháng 6/2019, những công ty xuất khẩu tôm lớn nhất tại Ecuador vẫn còn tồn đọng một lượng tôm khồng lồ trong kho; hầu hết đều là tôm khai thác từ vụ cuối năm ngoái. Các hãng nhập khẩu tại Tây Ban Nha cũng im hơi lặng tiếng càng khiến cho tình trạng dư thừa nguồn cung trở nên tồi tệ hơn.

Italy và Tây Ban Nha là những thị trường xuất khẩu tôm quan trọng nhất của Argentina tại thời điểm hiện nay lại đang rơi vào tình trạng kinh tế khó khăn; cộng với đó là lượng hàng mà họ ồ ạt nhập vào từ năm ngoái vẫn đang nằm trong kho vì không bán được. “Tìm được người mua tôm cũng khó, nên chúng tôi không thể duy trì giá bán mà buộc phải giảm giá sâu”, một hãng chế biến tôm Argentina cho biết. Thực tế, trong những tháng gần đây, tôm nước lạnh của Argentina đã giảm giá ít nhất 1 USD/kg và rớt xuống mức thấp nhất trong 15 năm qua.

Lỗi tại tôm thẻ?

Trong khi đó, chính thực tế tôm luôn là mặt hàng sẵn có quanh năm đã thay đổi hành vi mua bán sản phẩm này trên thị trường. Nhà nhập khẩu tôm không còn muốn tích trữ hàng để phòng thiếu hụt nguồn cung nữa, họ chỉ mua để phục vụ nhu cầu trước mắt. Do đó, lượng tôm đông lạnh tồn kho của Argentina lại càng không biết đi đâu về đâu.

Nhiều chuyên gia cho rằng, thị trường đang dư thừa nguồn cung tôm thẻ nuôi tại Ấn Độ và Ecuador đã tác động mạnh mẽ tới thị trường tôm tại Trung Quốc và kéo giá tôm đỏ của Argentina lao dốc. Theo họ, tôm đỏ đã hết thời và xu hướng tiêu dùng mặt hàng này chỉ diễn ra trong ngắn hạn. Hết trào lưu chạy theo tôm tự nhiên, người tiêu dùng Trung Quốc lại quay về sản phẩm truyền thống với giá rẻ hơn rất nhiều là tôm thẻ nuôi. Điều mà ngành tôm Argentina lo lắng nhất tại thời điểm hiện nay đó là hàng rao bán mà không ai mua!

Ông Miguel Glikman, từ công ty Newsan - một trong những doanh nghiệp thu mua tôm lớn nhất tại Trung Quốc cho rằng, số phận ngành tôm tự nhiên năm nay rất khó đoán. Khi giá tôm bắt đầu giảm, các doanh nghiệp Trung Quốc luôn trì hoãn đặt hàng vì muốn chờ đợi giá giảm sâu hơn nữa. Nhưng xu thế này không lặp lại với tôm Argentina bởi giá đã giảm sâu mà vẫn ế.

Ông Mauro Zamboni, từ công ty Argenova chuyên xuất khẩu tôm Argentina sang thị trường Tây Ban Nha lại cho rằng, tôm thẻ không phải là nguyên nhân chính khiến tôm tự nhiên của Argentina bị ế ẩm. Theo ông, nguyên nhân quan trọng hơn chính là những chiến lược chính trị và thương mại sai lầm của nhà quản lý. Nếu không kéo dài vụ khai thác thì ngư dân cho đến doanh nghiệp cũng không rơi vào tình trạng dư thừa nguồn cung. Thay vì tìm cách khai thác càng nhiều càng tốt, nhà quản lý nên đưa ra các chính sách phục hồi nguồn lợi; vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm khai thác, vừa giữ giá mặt hàng không bị lao dốc, ông Mauro chia sẻ.

Theo quan điểm của ông Maurio, có lẽ ngành tôm Argentina đang phải trả giá cho những chiến lược sai lầm. Chú trọng tăng sản lượng khai thác mà không lường trước chất lượng sẽ giảm sút, và nguồn cung dư thừa trong bối cảnh tôm nuôi giá rẻ tràn ngập. Các doanh nghiệp chế biến tôm tại Argentina đang gặp khó vì không gánh nổi chi phí sản xuất. Tuy nhiên, tương lai ngành tôm Argentina rất khó đoán và có thoát khoải khủng hoảng thừa hay không còn phụ thuộc vào thời điểm Trung Quốc mua hàng trở lại còn châu Âu tiêu thụ được hết lượng hàng tồn. 

Các hãng tôm Argentina đành phải hy vọng tình hình ảm đạm này sẽ được cải thiện vào các tháng tới, khi các công ty lớn tại châu Á rục rịch đặt hàng cho dịp Tết