Nhiều lợi thế từ mô hình tôm càng xanh - lúa

Mô hình nuôi tôm càng xanh - lúa được đánh giá là hình thức canh tác thông minh tại ĐBSCL, đem lại lợi nhuận cả trăm triệu đồng/ha/vụ. Hướng đi này được nhiều địa phương ưu tiên lựa chọn.

Mô hình nuôi tôm càng xanh - lúa  

Lợi nhuận lớn

Tại Cần Thơ, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa tổ chức tổng kết 3 năm (2016 - 2018) thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình nuôi tôm càng xanh toàn đực trên vùng đất chuyển đổi”. Dự án có tổng diện tích 300 ha, với sự tham gia của 233 hộ dân tại 7 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, thực hiện 15 mô hình nuôi tôm càng xanh toàn đực - lúa (4 mô hình nuôi luân canh và 11 mô hình nuôi xen canh). Các mô hình được hỗ trợ giống tôm, giống lúa; tập huấn kỹ thuật và một số vật tư sản xuất. Kết quả, các mô hình đạt hiệu quả, lợi nhuận gấp 2 - 3 lần so với độc canh trồng lúa.

Cụ thể, mô hình nuôi luân canh năng suất nuôi tôm đạt 1,6 tấn /ha (cao hơn 1 tấn/ha so với kế hoạch), cỡ tôm trên 39 - 40 g/con (kế hoạch 29 g/con), sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt trên 72 triệu đồng/ha. Đối với mô hình nuôi xen canh năng suất 631 kg/ha (cao hơn kế hoạch 131 kg/ha) và năng suất lúa của hai mô hình đạt 4,5 - 5,1 tấn/ha, cao hơn kế hoạch 1,5 - 2,6 tấn/ha, lợi nhuận thu 34,5 triệu đồng/ha. Qua 3 năm, tổng sản lượng tôm thu hoạch đạt 118 tấn, lúa là 709 tấn, chất lượng sản phẩm an toàn và được tiêu thụ nhanh chóng.

Theo ông Nguyễn Quang Hạnh, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, chủ nhiệm dự án, kết quả dự án cho thấy, việc nuôi tôm càng xanh xen canh với lúa rất phù hợp với các hộ nông dân có điều kiện kinh tế vừa phải. Các hộ nuôi theo mô hình dự án nếu đầu tư 77 triệu đồng/ha, mỗi vụ sẽ thu được 150 triệu đồng, có lãi 73 triệu đồng (tỷ suất lợi nhuận 0,94). Trong khi sản xuất theo cách truyền thống, đầu tư 53 triệu chỉ có thể thu lợi nhuận 35 triệu đồng (tỷ suất lợi nhuận 0,65).

Ông Lâm Quốc Tuấn (xã Gia Hòa 2, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng) tham gia mô hình với diện tích 2 ha, đến thời điểm này, sau gần 6 tháng nuôi, tôm đạt cỡ khoảng 28 con/kg, tỷ lệ sống khoảng 70%. Dự kiến giữa tháng 1/2019, gia đình ông Tuấn sẽ thu hoạch cả lúa và tôm. Theo ông Tuấn, năng suất lúa năm nay có thể đạt 4,9 tấn/ha, sản lượng 6,9 tấn; còn tôm có thể đạt 0,92 tấn/ha, sản lượng gần 1,9 tấn. Ông Tuấn ước tính, tổng chi phí đầu tư cho mô hình gần 178 triệu đồng, tổng doanh thu gần 380 triệu đồng, lợi nhuận hơn 201 triệu đồng, trong đó lợi nhuận từ tôm ước hơn 172 triệu đồng. “Tôm có tỷ lệ sống và tăng trưởng cao hơn đáng kể so giống tôm càng xanh nhân tạo thông thường và giống tôm tự nhiên, khá dễ nuôi và không nhiều công chăm sóc... Tuy nhiên, vấn đề tiêu thụ hiện nay vẫn còn gặp khó, giá bán còn thấp, thu mua thì nhỏ lẻ” - ông Tuấn cho biết.

Nhiều tiềm năng

Tiềm năng phát triển nuôi tôm càng xanh ở Việt Nam còn rất lớn. Hiện nay ở ĐBSCL có 26.900 ha nuôi tôm càng xanh, chiếm 3,24% diện tích nuôi thủy sản toàn vùng. Theo Kế hoạch hành động quốc gia phát triển ngành tôm Việt Nam đến năm 2025, với tôm càng xanh, phấn đấu đến năm 2020 sẽ có 30.000 ha nuôi tôm, sản lượng dự kiến 30.000 tấn và năm 2025 đạt 50.000 ha, sản lượng dự kiến 50.000 tấn.

Ông Kim Văn Tiêu, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, nhận xét, từ mô hình bước ra thực tiễn và kinh nghiệm của nông dân nuôi tôm càng xanh lớn nhanh còn cho thấy có nhiều mô hình nuôi sáng tạo kết hợp với nuôi cá, nuôi 2 giai đoạn đạt hiệu quả cao hơn. Tiếp sau dự án, một số tỉnh thành trong vùng ĐBSCL muốn mở rộng diện tích nuôi tôm càng xanh toàn đực - lúa theo mô hình nhằm đáp theo nhu cầu thị trường.

Trong điều kiện biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ngày một gia tăng, tiềm năng phát triển của mô hình này còn rất lớn vì tôm càng xanh là đối tượng chịu được độ mặn rất tốt; trong khi đầu tư cho nuôi tôm càng xanh cũng không cao bằng các hình thức nuôi thủy sản khác, kỹ thuật không quá khó, tỷ lệ rủi ro không cao. Tuy nhiên, nuôi tôm càng xanh hiện nay vẫn còn một số khó khăn; như về con giống, vào mùa nước nổi, nhu cầu thả nuôi cao nên không đủ giống, dẫn đến sử dụng nhiều nguồn giống, cả giống nhập lậu nên không đảm bảo chất lượng; mặt khác việc sản xuất hiện nay vẫn còn nhỏ lẻ, manh mún, tiêu thụ khó khăn...

>> Một số nông dân tiêu biểu thực hiện mô hình nuôi tôm càng xanh hiệu quả ở các địa phương thông tin nuôi tôm càng xanh không khó, bởi tôm được nuôi ở môi trường nước ngọt, lớn nhanh, kích thước và trọng lượng lớn, thịt thơm ngon là mặt hàng có giá trị kinh tế cao có thể tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.