Nhiều Nông Dân Chọn Nuôi Tôm Thẻ Chân Trắng Thay Thế Tôm Sú

Năm 2008, tôm thẻ chân trắng được cho phép nuôi đại trà ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nhằm để đa dạng hóa đối tượng nuôi và chủng loại sản phẩm xuất khẩu. Tuy nhiên, qua thời gian phát triển hơn 5 năm, phần lớn nông dân nuôi tôm nước lợ ở Tiền Giang đã chọn tôm thẻ chân trắng.

Nuôi tôm thẻ chân trắng hiệu quả cao

Những ngày này đi vào các vùng nuôi tôm nước lợ thuộc các huyện Gò Công Đông, Gò Công Tây, Tân Phú Đông và TX Gò Công hỏi thăm 10 người nuôi tôm nước lợ thì có tới 9 người nuôi tôm thẻ chân trắng, chỉ còn 1 người nuôi tôm sú. Đây là một thực tế không thể phủ nhận, bởi con tôm thẻ chân trắng đã thực sự là "cứu cánh" của nhiều người nuôi tôm nước lợ với lợi thế quan trọng nhất là thời gian nuôi ngắn hơn, sản lượng cao hơn, lợi nhuận trên một đơn vị diện tích lớn hơn so với tôm sú.

Ông Lê Tấn Lộc, ấp Lạc Hòa, xã Bình Đông, TX Gò Công cho biết, cách đây hơn 10 năm, gia đình ông đào ao 2 ao diện tích 7.000 m2 để nuôi tôm sú, nhưng do nhiều vụ nuôi tôm sú liên tiếp bị dịch bệnh, lỗ lã phải thiếu nợ đại lý thức ăn, ngân hàng nên đã chuyển qua nuôi tôm thẻ chân trắng để mong xoay trở tình thế. Thực tế sản xuất cho thấy từ khi chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng từ năm 2008 đến nay hầu như năm nào ông Lộc cũng có lợi nhuận khá.

Năm 2012, dịch bệnh trên tôm diễn biến phức tạp, nuôi tôm nước lợ gặp rất nhiều khó khăn, nhưng tôi nuôi 3 vụ tôm thẻ chân trắng đều thành công thu được lợi nhuận hơn 400 triệu đồng. Năm 2013 này, tôi đã thu hoạch 1 vụ tôm thẻ chân trắng đến đích với lợi nhuận hơn 100 triệu đồng. Hiện nay, vụ tôm thẻ chân trắng đang thả nuôi được 35 ngày tuổi hứa hẹn sẽ cho lợi nhuận hơn 300 triệu đồng, do giá tôm đang ở mức rất cao.

Ông Lê Thanh Tùng, ấp Thanh Nhung I, xã Phước Trung, huyện Gò Công Đông bộc bạch, gần 10 năm trước khi thấy nhiều người nuôi tôm sú giàu to nên ông dành toàn bộ 5.000 m2 đất nhà đào ao nuôi. Những năm đầu nuôi tôm sú có lãi khá, nhưng về sau càng nuôi gia đình ông lại càng ngập sâu vào nợ nần tổng cộng tới vài trăm triệu đồng. Đầu năm 2008, ông Tùng dự định bán hết mấy ao tôm để trả nợ, nhưng cuối cùng ông quyết định vay mượn tiền bạc để nuôi tôm thẻ chân trắng khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho phép nuôi tôm thẻ chân trắng ở các tỉnh ĐBSCL.

Qua hơn 2 tháng chăm sóc, theo dõi sự phát triển của ao nuôi tôm thẻ chân trắng đầu tiên, cuối cùng ao tôm thẻ 4.000 m2 đầu tiên của ông Tùng thu hoạch được hơn 3 tấn tôm, lãi khoảng 100 triệu đồng. Trên đà thắng lợi, ông vừa trả nợ vừa để dành vốn tiếp tục nuôi tôm thẻ chân trắng và chỉ sau vài vụ nuôi ông trả hết nợ, bắt đầu tích lũy vốn và tiếp tục thả nuôi tôm thẻ chân trắng cho đến nay.

Tôm thẻ chân trắng áp đảo tôm sú

Cuối năm 2007, con tôm sú rớt giá thê thảm do bị con tôm thẻ chân trắng cạnh tranh khốc liệt ở thị trường xuất khẩu. Trước tình hình này, đầu năm 2008, Bộ NN&PTNT ban hành Chỉ thị số 228/CT-BNN-NTTS về việc cho phép phát triển nuôi tôm thẻ chân trắng ở các tỉnh ĐBSCL.

Vào thời điểm này, nguyên Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Việt Thắng khẳng định, việc cho phép phát triển tôm thẻ chân trắng chính là góp phần đa dạng thêm đối tượng nuôi trồng, xuất khẩu thủy sản, không đồng nghĩa với chủ trương thay thế con tôm sú.

Tuy nhiên, khi tôm thẻ chân trắng được vào nuôi đại trà tại các vùng nuôi thâm canh thì ưu điểm thời gian nuôi ngắn cùng với nhu cầu tăng cao của thị trường thế giới đối với tôm cỡ nhỏ, giá rẻ do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế đã khiến tôm thẻ chân trắng trở thành đối tượng tôm nuôi được nông dân ưu tiên lựa chọn.

Nhiều người nuôi tôm nước lợ ở các vùng nuôi tôm trọng điểm của tỉnh chia sẻ, tôm sú phải từ trên 3 tháng mới có khả năng hoà vốn và 4 tháng trở lên khi tôm đạt cỡ 30 - 40 con/kg mới bán được với giá 180 - 200 ngàn đồng/kg, lợi nhuận 300 - 400 triệu đồng/ha/vụ. Tuy nhiên, đối với tôm thẻ chân trắng chỉ cần nuôi trên 40 ngày là hòa vốn và khoảng 2 tháng, tôm đạt cỡ 100 con/kg có giá 92 - 95 ngàn đồng/kg, lợi nhuận hơn 300 triệu đồng/ha/vụ.

Tính ra, thời gian nuôi một vụ tôm thẻ chân trắng chỉ bằng phân nửa so với tôm sú nên vòng quay đồng vốn khi nuôi tôm thẻ chân trắng nhanh gấp 2 lần tôm sú. Đặc biệt, tôm nuôi nước lợ rất nhạy cảm với môi trường, thời tiết nên chỉ cần cách một ngày là tôm có thể bị dịch bệnh chết hàng loạt do đó nuôi tôm sú rủi ro dịch bệnh cao gấp đôi so với tôm thẻ chân trắng.

Bên cạnh đó, gần đây giá tôm thẻ chân trắng liên tục tăng do nhu cầu tiêu thụ thế giới đối với loại tôm này ngày càng lớn trong khi giá tôm sú vẫn ổn định. Điều này đã khiến sự chênh lệch giá bán giữa tôm sú và tôm thẻ chân trắng không còn đáng kể. Cụ thể, theo báo cáo giá tôm của Chi cục Thủy sản, hiện tôm sú loại 40 con/kg có giá bán tại ao 180.000 đồng/kg trong khi tôm thẻ chân trắng cùng cỡ hiện có giá 170.000 đồng/kg.

Ưu điểm quan trọng khác của tôm thẻ chân trắng là chỉ cần đạt cỡ 100 con/kg là đạt năng suất bình quân 8 - 10 tấn/ha/vụ; trong khi đối với tôm sú thì phải đạt cỡ ít hơn 60 con/kg mới đạt năng suất bình quân 4-5 tấn/ha/vụ. Hơn nữa, khi tôm kích cỡ nhỏ trên thị trường có giá thấp, người nuôi tôm thẻ chân trắng hoàn toàn có thể kéo dài thời gian nuôi để tôm đạt kích cỡ lớn như đối với tôm sú.

Với những ưu điểm nêu trên mà trong hơn 5 năm qua diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng tại Tiền Giang tăng mạnh qua từng năm. Theo số liệu thống kê của Chi cục Thủy sản, năm 2008 diện tích thả nuôi tôm thẻ chân trắng toàn tỉnh chỉ có 367 ha; năm 2009 tăng lên 532 ha; năm 2010 là 1.338 ha; năm 2011 là 1.595 ha; năm 2012 là 1.695 ha; đặc biệt 7 tháng đầu năm 2013 diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng đã tăng vọt lên 2.430 ha, trong khi diện tích thả nuôi tôm sú chỉ có 724 ha.

Ông Phan Hữu Hội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản cho biết, Tiền Giang là một trong những tỉnh có tốc độ phát triển diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng nhanh nhất khu vực ĐBSCL. Chỉ 7 tháng đầu năm 2013, diện tích thả nuôi tôm thẻ chân trắng đã cao gấp 3 lần diện tích thả nuôi tôm sú và cao gấp 8 lần diện tích tôm thẻ chân trắng thả nuôi cả năm 2008.

Năm nay, giá tôm cỡ nhỏ tăng cao nên tôm thẻ chân trắng có lợi thế chỉ cần nuôi 35 - 40 ngày đã hòa vốn trong khi tôm sú cần phải nuôi trên 3 tháng mới hòa vốn, đồng nghĩa rủi ro của tôm thẻ chân trắng thấp hơn. Bên cạnh đó, tôm thẻ chân trắng đạt cỡ 100 con/kg đã có sản lượng cao 8-10 tấn, bán được giá nhưng tôm sú đạt cỡ này chỉ thu hoạch được vài trăm trăm ký, bán giá không cao hơn tôm thẻ chân trắng nên giá trị cũng chẳng bao nhiêu.

Tuy nhiên, khi giá tôm thấp, lợi thế về giá không còn mà khi đó người nuôi tôm thẻ chân trắng bị dịch bệnh sẽ bị lỗ nhiều hơn so với nuôi tôm sú do chi phí đầu tư nuôi tôm thẻ chân trắng cao hơn nhiều. Hiện nay, ngành Nông nghiệp chủ trương tôm sú vẫn là đối tượng nuôi chủ lực của ngành. Người dân chỉ nên thả nuôi tôm thẻ chân trắng khi có trình độ thâm canh cao, thả nuôi trong thời gian nguồn nước ngoài tự nhiên có độ mặn thấp, thời tiết lạnh.

Năm nay, giá trị xuất khẩu tôm thẻ chân trắng chiếm tỷ trọng gần tương đương với tôm sú trong tổng giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam tháng 7 đạt 291 triệu USD, tăng 45,3% so với tháng 7/2012; góp phần đưa giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam 7 tháng đầu năm đạt 1,4 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm ngoái.