Thay đổi cách tiếp cận, cá tra đông lạnh vẫn bán tốt tại EU

Cách đây 8 năm, EU là thị trường XK cá tra hàng đầu của Việt Nam, chiếm tới 30% tổng XK nhưng nay chỉ chiếm 12,6%. Giá NK trung bình vào thị trường này cũng đã giảm đi đáng kể. Để đẩy mạnh XK, nhiều DN cá tra Việt Nam đã và đang thay đổi cách tiếp cận một cách tích cực sang thị trường này, trong đó có việc tăng sản phẩm cá tra chế biến cao cấp (thuộc mã HS 16) giá cao. Nhưng với nhóm sản phẩm cá tra đông lạnh (thuộc HS 03) thì sao?

Dù so với sản phẩm chế biến cao cấp thì nhóm hàng đông lạnh có mức giá thấp hơn, trung bình từ 1,4 đến 3,65 USD/kg. Nghĩa là, bản thân nhóm hàng này cũng có sự phân khúc mức giá cao thấp khác nhau tùy loại sản phẩm và khách hàng. Điều đó nói lên rằng, nếu các DN cá tra Việt Nam biết tập trung tiếp thị và khôn ngoan bán trong các phân khúc thì vẫn có thể đạt giá trị cao trong xuất khẩu.

Tính đến giữa tháng 5/2017, XK cá tra sang thị trường EU đạt 71,9 triệu USD, giảm 24,8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy vậy, giá trị XK sản phẩm cá tra chế biến (HS 16) vẫn tăng tại nhiều thị trường lớn như: Tây Ban Nha, Hà Lan. Ngoài ra, trong nhóm sản phẩm nhóm cá tra đông lạnh (HS 03), đã có nhiều DN giảm dần sản phẩm cá tra nguyên con đông lạnh, cá tra cắt khoanh đông lạnh, cá tra phile đông lạnh còn thịt đỏ, cá tra block đông lạnh, cá tra gấp đuôi đông lạnh hay sản phẩm cá tra phile đông lạnh, 20% với mức giá trung bình từ 1,2 - 2,3 USD/kg… và tăng sản phẩm với tỷ lệ mạ băng thấp hơn, hàm ẩm thấp hơn để có giá bán cao hơn. Thực tế, tại nhiều thị trường cũng đang chấp nhận và tăng NK sản phẩm đông lạnh chất lượng cao hơn.

Hiện nay, sản phẩm cá tra phile, mạ băng 0%, 10% đang được tiêu thụ khá tốt tại một số thị trường EU như: Bỉ, Đức, Hy Lạp hay Anh. Trong đó, mức giá cao nhất đang chào bán tại thị trường Anh và Bỉ sản phẩm cá tra phile đông lạnh, 0% với giá trung bình từ 3,07 - 3,95 USD/kg. Do đó, so với cùng kỳ năm 2016, khối lượng XK của nhiều DN giảm nhưng tổng giá trị XK nhóm hàng đông lạnh (HS 0304) vẫn tăng do giá cao hơn.

Thống kê tổng hợp hải quan cho thấy, trong quý I/2017, sản phẩm cá tra xiên que đông lạnh XK sang thị trường Hy Lạp giá khá tốt, trung bình từ 3,25 - 3,35 USD/kg. Do đó, một số DN cá tra đang đẩy mạnh XK cá tra phile đông lạnh và xiên que sang thị trường này.

Tại một số thị trường NK khác cũng đang đón nhận các sản phẩm cá tra phile đông lạnh, tỷ lệ mạ băng 0%, 10% với giá tốt như: Đức với mức giá NK trung bình từ 3,12 – 3,25 USD/kg; Anh từ 3,45 – 3,67 USD/kg; Hà Lan từ 3,07 - 3,48 USD/kg; Hy Lạp với mức trung bình từ 3,45 - 3,65 USD/kg.

Một số nhà NK lớn tại EU như: Vandermaesen (Bỉ); A.Espersen (Đan Mạch); Link Seafood Services GMBH (Đức) hay Anova Seafood B.V… cũng đang duy trì NK sản phẩm cá tra phile đông lạnh với mức giá khá tốt so với các thị trường và khách hàng khác tại Châu Âu.

Khối lượng XK cá tra phile, tỷ lệ mạ băng 20% XK sang thị trường Hungari, Pháp hay Italy trong quý I đầu năm nay của nhiều DN tăng từ 5-25% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá trị NK tăng không nhiều. Giá NK trung bình sản phẩm phile đông lạnh hay cắt khúc, nguyên con đông lạnh tại hungari từ 1,2 – 2,02 USD/kg; tại Pháp từ 1,25 – 1,48 USD; Italy từ 1,4 – 1,75 USD/kg.

Thị trường EU vẫn còn nhiều tiềm năng cho các DN XK cá tra tiếp tục đẩy mạnh thêm tại nhiều phân khúc, do đó nhiều DN vẫn đang kiên trì đẩy mạnh bán hàng sang thị trường này. Với khối lượng có thể thấp hơn nhưng giá trị XK có thể giữ vững hoặc cao hơn, do doanh số tăng khi đẩy mạnh phân khúc cá tra phile đông lạnh giá cao hơn, hàm ẩm, tỷ lệ mạ băng thấp hơn. Nhìn xa hơn, với sản phẩm giá trị cao, chất lượng cao, các DN XK cá tra Việt Nam có thể thuyết phục khách hàng, người tiêu dùng tăng mua và yên tâm về hàng hóa. Với các nhà NK họ tiếp tục phát triển các phân khúc sở trường thay vì lo phải cạnh tranh với các sản phẩm giá thấp trong mã HS 0304.

Đã tới lúc, các DN XK cá tra Việt Nam cần thay đổi tư duy và cách tiếp cận người tiêu dùng, khách hàng Châu Âu. Qua phân tích trên cho thấy, chúng ta hoàn toàn có thể gia tăng XK qua việc lựa chọn thông minh theo phân khúc và phương thức bán hàng, đặc biệt hơn là duy trì bền vững hóa ngành cá tra Việt Nam.