Thay thế 75% dầu cá bằng tảo trong thức ăn của tôm

Báo cáo mới đây của các nhà khoa học Hoa Kỳ đã cho thấy một nguồn nguyên liệu có nhiều trong vùng biển Việt Nam có thể thay thế đến 75% nguồn dầu cá trong khẩu phần ăn của tôm thẻ chân trắng.

Việc tìm kiếm các loại nguyên liệu mới nhằm thay thế bột cá giúp giảm giá thành sản xuất trong hoạt động nuôi tôm đang là một xu thế tất yếu hiện nay khi nguồn cung bột cá ngày càng khan hiếm. Có rất nhiều các đề xuất cho việc thay thế bột cá những vẫn đảm bảo tốc độ tăng trưởng và phát triển của tôm nuôi như bánh đậu đậu phộng lên men, men bia thủy phân, đạm côn trùng… Gần đây các nhà khoa học châu Âu đã cung cấp thêm thông tin về nghiên một nguyên vật liệu mới giúp thay thế bột cá cho ngành công nghiệp nuôi tôm.

Schizochytrium sp. là một loài tảo biển dị dưỡng thuộc họ Thraustochytriidae được phát hiện và phân lập ở Việt Nam. Trên thế giới chúng đang được sử dụng để sản xuất thương mại DHA, làm thức ăn bổ sung cho người và động vật nuôi. Tại Việt Nam, chúng được tìm thấy tại các bãi biển và rừng ngập mặn, có nhiều ở Phú Quốc, Kiên Giang. 

Tác dụng thay thế của tảo Schizochytrium trên tôm

Một thí nghiệm 12 tuần đã được tiến hành để đánh giá hiệu quả từ việc thay thế dầu cá (FO) trong thành phần thức ăn của tôm thẻ chân trắng Thái Bình Dương (Litopenaeus vannamei) bằng chế độ ăn có chứa tảo (Schizochytrium sp. [AM]) và dầu thực vật (VO: dầu hạt lanh [L] và dầu đậu nành [S]). 

Với mục đích này, 15 bể thí nghiệm (110L) được bố trí ở hệ thống lọc nước tuần hoàn trong nhà (độ mặn, 27–28 ppt) và hệ thống lọc hạt nhựa và bộ lọc sinh học 2.000L. Tôm ấu niên (trọng lượng ban đầu, 3,15 ± 0,01 g) được phân bố mọt cách hoàn toàn ngẫu nhiên thành năm nhóm khác nhau, mỗi nhóm được lặp lại ba lần và cho ăn một trong năm loại protein với mức chuẩn là 400 g / kg và chứa lipid 100 g / kg, bao gồm

Nhóm đối chứng (50 g/kg FO),

• FO ‐ AM0 (80 g/kg FO),
• FS ‐ AM1 (40 g/kg FO + 20 g/kg VO + 28,8 g/kg AM),
• FLS ‐ AM2 (20 g/kg) FO + 20 g/kg VO + 58,7 g/kg AM)
• LS ‐ AM3 (0 FO + 20 g/kg VO + 88,5 g/kg AM).  

Kết quả cho thấy không có sự khác biệt trong hầu hết các thông số hiệu suất tăng trưởng, ngoại trừ trọng lượng cơ thể cuối cùng, thấp hơn đáng kể (p <0,05) trong nhóm cho ăn chế độ ăn LS ‐ AM3 (thay thế hoàn toàn dầu cá) so với khẩu phần ăn FO ‐ AM0 và FLS‐ AM2. 

Thành phần axit béo đã bị thay đổi do bổ sung AM và VO. Cơ thịt cá và hàm lượng acid linoleic hepoleic, axit linolenic và axit docosahexaenoic tăng lên khi AM tăng, trong khi nồng độ acid eicosapentaenoic giảm. Điều này có lợi cho sức khỏe tôm. 

Bổ sung tảo và dầu hạt lanh có ảnh hưởng đáng kể đến các axit béo chính trong cơ đuôi của cá (MUFA, n ‐ 6 PUFA, n-3 PUFA và LC ‐ PUFA) và gan tụy (SFA, MUFA, LC ‐ PUFA và tỷ lệ n ‐ 3 / n) ‐6), với tỷ lệ n‐6, n‐3 và LC‐PUFA và tỷ lệ n‐3 / n‐6 cao hơn trong chế độ ăn AM cao (LS ‐ AM3 và FLS ‐ AM2). Cho thấy cá ăn thay thế bột cá bằng tảo Schizochytrium đã giúp cá cải thiện các acid béo hữu ích trong cơ thể tôm.

Hoạt tính lipase tăng lên khi tăng hàm lượng tảo trong khẩu phần ăn, trong khi hoạt tính adipocytes giảm (p <0,05). Cholesterol tổng số thấp hơn đáng kể được đo ở các nhóm ăn khẩu phần có đối chứng và chế độ ăn FLS-AM2 so với nhóm cá được cho ăn FO ‐ AM0 và LS ‐ AM3. Qua đó chứng minh việc thay thế bột cá bằng loài tảo Schizochytrium hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. 

Kết luận

Những kết quả phân tích phía trên cho thấy chế độ ăn có thể thay thế bột cá bởi tảo Schizochytrium lên đến 75% và đóng một vai trò quan trọng như là một nguồn axit béo thiết yếu trong chế độ ăn của tôm mà không ảnh hưởng đến tăng trưởng và sức khỏe của tôm. Đồng thời giúp các nhà dinh dưỡng nghiên cứu thêm về nguyên liệu tương đối phổ biến trong vùng biển của Việt Nam. Một vật liệu có tìm năng áp dụng trong tương lai.