Bệnh E.coli trên gà

Nguyên nhân

E.coli là vi khuẩn gram âm, có nhiều chủng, và đặc biệt vi khuẩn có độc tố. Vi khuẩn và độc tố vi khuẩn gây nhiều bệnh trên gia cầm như viêm đường tiêu hóa, đường hô hấp, nhiễm trùng huyết, viêm tụ tế bào bạch cầu, viêm màng bụng, viêm vòi trứng, viêm khớp… gây tổn thất lớn trong nghề chăn nuôi gia cầm.

Phương thức lây truyền

Bệnh có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong vòng đời gia cầm, thủy cầm. Bệnh có thể lây nhiễm trực tiếp hoặc gián tiếp qua đường hô hấp, thông qua tiếp xúc với thức ăn, nước uống, phân hay dụng cụ chăn nuôi có mang mầm bệnh.

Bệnh cũng có thể lây nhiễm theo chiều dọc, khi gia cầm mái đẻ nhiễm vi khuẩn E.coli trong ống dẫn trứng lây truyền qua trứng vào phôi và có sẵn trong cơ thể gà con khi nở ra. Các biểu hiện bệnh thường thấy chủ yếu giai đoạn 2 - 10 ngày đầu sau nở.

Triệu chứng

Bệnh có dấu hiệu không đặc hiệu. Chỉ có những biểu hiện không rõ ràng như sốt lúc đầu, sau giảm dần. Gia cầm bị bệnh thường xù lông, xệ cánh, ít vận động, mào thâm xám, ăn kém hoặc bỏ ăn. Khi bị nặng, gia cầm sinh tiêu chảy, phân loãng, vàng, xanh lẫn nhiều bọt khí, khó thở, nhịp thở tăng, tỷ lệ chết tăng dần và chết nhiều ở gà, ngan, ngỗng giai đoạn 2 - 15 ngày tuổi, sau 5 - 7 ngày phát bệnh.

Gà đẻ bị bệnh thường giảm ăn, giảm đẻ, gầy ốm và kèm theo chứng phân sáp đen...

Bệnh tích

Khi mổ gia cầm bị bệnh thấy có triệu chứng viêm màng bao tim, viêm màng bụng, viêm màng quanh gan làm cho bao tim đục, màng bụng có dịch viêm, quanh gan thường phủ một lớp màu trắng đục, nếu bị nặng thì cả 2 lá gan đều sưng đỏ và xuất huyết lấm tấm. Ngoài ra, gia cầm còn có biểu hiện viêm đường ruột, viêm túi khí. Ở gà, vịt, chim cút mái đẻ, ống trứng có biểu hiện mềm, giãn, thành mỏng và có thể chứa dịch viêm trong lòng ống trứng; có bệnh tích cục bộ ở vòi trứng, buồng trứng, ống dẫn trứng; viêm, hoại tử một phần hoặc toàn bộ buồng trứng, noãn hoàng có thể bị teo hoặc vỡ nát. Gà con bị bệnh thường có bệnh tích viêm rốn...

Bệnh E.coli trên gà đặc trưng bởi bệnh tích nhiễm trùng rốn với các biểu hiện như các mô vùng rốn đỏ ửng và phù nề, viêm phúc mạc và ổ bụng sưng to. Trong trường hợp vi khuẩn và độc tố vi khuẩn tập trung vùng ổ bụng.

Thời gian bệnh kéo dài dịch viêm với các yếu tố kết dích tạo ra màng Fibrin.

Với gà con sự hấp thu chậm trễ của các túi noãn hoàng là điều kiện tiên quyết cho E.coli tấn công cơ thể và gây viêm phúc mạc.

Tại một giai đoạn sau của bệnh, hàm lượng lòng đỏ là nguyên nhân của quá trình hoại tử trong xoang phúc mạc. Bụng phình to ra, toàn bộ thành bụng bị ảnh hưởng bởi một loại hoại tử từ bên trong.

Trong trường hợp E.Coli tập trung gây bệnh ở đường hô hấp có thể kế ghép với những bệnh khác làm gà bị viêm gây hen và tăng tiết dịch ở phổi và tạo Fibrin.

Bệnh E.coli trên gà còn làm tổn thương, viêm ống dẫn trứng của gia cầm với các biểu hiện như ống dẫn trứng dãn ra, thành ống trở nên mỏng hơn và chứa đầy dịch tiết dọc theo chiều dài của ống, trứng non bị vỡ hoặc có sẹo.

Viêm ống dẫn trứng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong trên gà mái đẻ. E.coli thường thâm nhập vào cơ thể gà từ dưới lên thông qua hậu môn. Yếu tố mở đường cho sự xâm nhập của E.coli là thời điểm đẻ trứng đỉnh cao với tổn thương buồng trứng, nặng thì gà chết nhẹ thì cho gà giảm đẻ.

Phòng bệnh

Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất luôn giữ cho chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát, thường xuyên phun thuốc sát trùng diệt mầm bệnh

Cung cấp đủ lượng thức ăn đảm bảo cho gia cầm nuôi theo từng giai đoạn phát triển.

Định kỳ 1 lần/tuần sát trùng, vệ sinh trứng ấp, máy ấp, khu chăn nuôi bằng 1 số thuốc sát trùng có tính an toàn cao không gây độc cho gia cầm

Hàng ngày vệ sinh máng ăn, máng uống, tránh để thừa thức ăn, ôi thiu tạo môi trường nhiễm bẩn.

Định kỳ bổ sung vitamin, thuốc bổ để tăng cường sức đề kháng tự nhiên, đặc biệt trong những giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi hoặc gia cầm bị stress do vận chuyển hoặc sau khi tiêm vaccine.

Bệnh E.coli có nhiều chủng gây bệnh trên gia cầm nên việc tiêm phòng vaccine thường kém hiệu quả.

Điều trị bệnh

Để điều trị bệnh có thể sử dụng kháng sinh như Colistin, Kanamycin, Gentamycin, Norfloxacine… theo dạng tiêm hoặc pha vào nước uống theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Trong quá trình điều trị kết hợp sử dụng một số thuốc tăng cường sức khỏe. Sau khi điều trị bằng kháng sinh có thể bổ sung một số chế phẩm vi sinh để cải thiện đường ruột cũng như khả năng tiêu hóa của gia cầm. Trường hợp có nghi ngờ vi khuẩn nhờn thuốc thì cần làm kháng sinh đồ để xác định nhóm kháng sinh điều trị hiệu quả nhất.